ماده اصلی داروی اکسی کانتین به نام اکسی کدون است که یک ماده مخدر سنتز شده از مرفین است. اکسی کدون معمولاً در دوزهای پایین جهت دردهای خفیف تا متوسط استفاده می شود. همچنین جهت درمان دردهای شدید می توان از دوز بالای آن استفاده نمود. خاصیت اعتیاد آوری آن شبیه مرفین و علائم سندرم ترک نیز شبیه مرفین است. اکسی کدون یا به تنهایی قابل مصرف است یا با آسپرین و استامینوفن. نیمه عمر اکسی کدون کوتاه و در حدود دو تا سه ساعت است اما در فرمول داروی اکسی کانتین نیمه عمر آن به حدود دوازده ساعت می رسد زیرا دارو یک جا جذب نمی شود بلکه جذب آن به طور آهسته صورت می گیرد. اکسی کدون به یک متابولیت فعال به نام «اکسی مورفون» تبدیل می شود که این عمل در کبد صورت می گیرد.
مقدار متابولیسم دارو توسط داروهای فلوکسیتین، پاروکستین و کلونیدین کاهش می یابد.
قدرت اثر سی میلی گرم اکسی کدون برابر با بیست میلی گرم متادون، دویست میلی گرم کدئین و سیصد میلی گرم مپردین خوراکی است.
موارد مصرف دارو: دردهای متوسط تا شدید.
موارد منع مصرف دارو: حساسیت های شناخته شده به داروهای شبیه مرفین.
تداخلات دارویی: بیهوش کننده های عمومی، فنوتیازین ها، آرام بخش ها، خواب آورها و الکل.
اثرات جانبی دارو: سرگیجه، تهوع، استفراغ، تنگی مردمک چشم، سردرد، ضعف تنفسی و اعتیاد.
شروع اثر دارو: پانزده تا سی دقیقه پس از مصرف.
نحوه دفع : در سیستم ادراری.
مصرف دوز بالای اکسی کدون منجر به ضعف تنفسی شدید، کما، ضعف اسکلتی عضلانی، پوست سرد، کاهش ضربان قلب، کاهش فشار خون، توقف تنفس، توقف قلبی و در نهایت مرگ می شود که متأسفانه در معتادین همیشه با مصرف دوز بالا مواجه هستیم.
دوز درمانی: پنج میلی گرم هر شش ساعت، اما در داروی اکسی کانتین چهل تا صد و شصت میلی گرم در روز که چند برابر دوز طبیعی درمانی می باشد.
فنتانیل یک دارو از دسته مخدرها بوده و اثرات آگونیستی گیرنده های افیونی دارد و به نام های تجاری اینووار، سوبلیماز، آلفنتا، سوفنتا و دوراجزیک خوانده می شود. این دارو به عنوان یک داروی ضد درد و جهت استفاده در بی هوشی به کار می رود. وابستگی جسمی و روانی به آن بالاست و به سرعت باعث ایجاد تحمل می گردد. مدت اثرش ده تا هفتاد و دو ساعت است. راه مصرف آن تزریق و جذب پوستی است. اثرات ناشی از مصرف آن شامل نشئگی، خواب آلودگی، دپرسیون تنفسی، مردمک های تنگ و تهوع است.
علائم مسمومیت (مصرف بیش از حد آن) شامل کاهش در سطح تنفس، پوست سرد، تشنج، کما و مرگ است. علائم ترک اعتیاد در افرادی که دچار وابستگی به فنتانیل شده اند شامل ریزش اشک، آبریزش از بینی، خمیازه، کاهش اشتها، تهییج، لرزش دست ها، حملات هراس، گرفتگی عضلانی، تهوع، لرز وتعریق است.
متابولیسم دارو کبدی و متابولیت اصلی آن دی فنوکسین (اسید دی فنوکسیلیک) است. در خصوص سوء مصرف دیفنوکسیلات گاهی معتادین تا چهارصد عدد در روز مصرف خوراکی دارند.
نفخ، یبوست، کاهش اشتها، تهوع یا استفراغ، تاری دید مداوم یا تغییر در دید نزدیک، خواب آلودگی شدید، خشک شدن دهان بالینی یا گلو، ضعف تنفسی (شاید دوازده تا سی ساعت پس از مصرف دارو بروز نماید)، هیجان، بیقراری، عصبانیت یا تحریک پذیری غیر عادی به خصوص درکودکان وجوانان، ضربان سریع و غیرعادی قلب، احساس گرما و برافروختگی غیرعادی پوست، سرگیجه، منگی، خوب آلودگی، افسردگی، سردرد، بی حس شدن دست ها و پاها.
پر کاربردترین شبه افیون ها متادون و بوپرنورفین هستند.
تحمل که به سرعت پدید می آید، دپرسیون تنفس به دلیل مصرف بیش از حد (اوردوز)، سلولیت، عفونت خونی، افزایش احتمال عفونت، ایدز و هپاتیت به دلیل استفاده از سرنگ مشترک در مصرف کنندگان تزریقی، افزایش خطر ابتلا به ایدز برای شرکای جنسی، مشکلات قانونی وابسته به تهیه مواد افیونی به طور غیر قانونی
ولع، خماری، اضطراب، خمیازه، تعریق، مشکلات خواب، تب، لرز، سیخ شدن موها، دل پیچه، تهوع، اسهال، گرفتگی ماهیچه، درد استخوان، آبریزش چشم و بینی.
