رسانهها وظیفه دارند راهکارهای مبارزه با فراگیر شدن اعتیاد به مواد مخدر و پیشگیری از آن را در طیف گسترده آموزش دهند. البته صدا و سیما نسبت به سایر رسانهها دارای مخاطبان بیشتری است از این رو، فعالیتهای مفیدی در این زمینه میتواند داشته باشد. کارکرد رسانهها در جامعه دو رویکرد خبری و آموزشی است که در رویکرد اول میتوانند اخبار، رویدادها و پدیدههای جامعه را تحلیل کنند و در رویکرد دیگر، به عموم مردم مسائل گوناگون اجتماعی، بهداشتی و فردی را میتوانند آموزش دهند.
با توجه به این که تولید مخدرهای گوناگون در ایران ممنوع است اما ایران در مسیر ترانزیت کشورهای همسایه که صادرکننده مواد مخدر به جهانند قرار گرفته، در عین حال که شاهد برخورد مأموران نیروی انتظامی و ماموران مرزی با قاچاقچیان مواد مخدر هستیم، اما بسیاری از این مواد مخدر در حین عبور از مرزها، داخل کشور باقی میمانند و نوع جدید این مخدرها و قرصهای روانگردان روزانه تعداد زیادی از جوانان ما را درگیر میکند.
نخستین مسئولیت رسانهها در زمینه اعتیاد به مواد مخدر، هوشیارسازی اقشار گوناگون جامعه از بروز آسیبهای مواد افیونی است و کار دیگری که باید انجام دهند، آموزش راهکارهای مبارزه با اعتیاد و فراگیرشدن آن است. نشریات و روزنامهها میتوانند عواقب سیاه کسانی را که به این راه روی آوردهاند، به صورت پاورقیهای جذاب منعکس کنند تا از این طریق هوشیارسازی عمومی به نحو بهتری انجام شود.
در برههای از زمان گرفتاران مواد مخدر، مجرم به شمار میرفتند اما اکنون به عنوان بیمار شناخته میشوند. مسأله اصلی این است که مواد مخدر وارد جامعه نشوند و رسانهها با کارکردهایی که دارند، میتوانند در این زمینه به نیروی انتظامی کمک کنند، صدا و سیما نسبت به سایر رسانهها دارای مخاطبان بیشتری است از این رو فعالیتهای مفیدی در این زمینه می تواند داشته باشد.
هماهنگی مسئولان و تجهیز بیمارستانها و مراکز درمانی برای بستری کردن این بیماران نیز در کاهش این بیماری، شیوع آن و آسیبهای اجتماعی ناشی از مواد مخدر بسیار مؤثر است. این مسأله، یک پدیده جهانی است. ما به لحاظ کنترل مواد مخدر از بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان سبقت گرفتهایم اما به لحاظ جغرافیایی، همسایه کشوری نظیر افغانستان هستیم که از پایههای اصلی تولید مواد مخدر در جهان به شمار میرود. در این زمینه نیازمند کمک نهادهای بینالمللی هستیم که با چارهاندیشی برای توسعه صنعت کشاورزی افغانستان، تولید مواد افیونی این کشور را کاهش دهند.
بیشتر مواد مخدر بر روی مدار دریافت مغز تأثیر میگذارند و باعث ایجاد سرخوشی میشوند و همچنین باعث پیامرسانی شیمیایی دوپامین میشوند. یک سیستم تضمینی که به درستی کار می کند، فرد را به تکرار رفتارهای مورد نیاز برای پیشرفت، مانند غذا خوردن و گذراندن وقت با عزیزان، برمی انگیزد. افزایش دوپامین در مدار افزایش باعث بهبود رفتارهای لذت بخش می شود اما ناسالم، مانند مصرف مواد مخدر می شود و افراد را به این رفتار بارها و بارها سوق می دهد.