بر اقدامات مشخص سه تا شش ماه نخست مراقبت اشاره میشود. اقدامات مشاوره در چند ماه نخست باید معطوف به مسائل روزمره بیمار و کمک به وی برای حفظ انگیزه بالای ترک الکل و تقویت کارکرد وی باشد.
فنونی از روان درمانی که اضطراب ایجاد میکنند و یا نیازمند بینشهای عمیق هستند در ماه های اولیه بهبود اعتیاد مؤثر نیستند و حداقل از لحاظ نظری ممکن است تلاشهای مربوط به ادامه ترک الکل را مختل کنند. مشاوره یا روان درمانی را میتوان در حالت انفرادی یا گروهی انجام داد.
دادههای چندانی در مورد ارجحیت یکی از دو روش وجود ندارد. فنون مورد استفاده احتمالاً اهمیت چندانی ندارد و معمولاً شامل ملغمهای از مشاوره روزمره ساده یا هر رویکرد رفتاری یا روان درمانی معطوف به این جا و اکنون است.
برای افزایش انگیزه طی جلسات درمانی باید پیامدهای مشروب خوری، سیر احتمالی مشکلات زندگی مربوط به الکل در آینده و بهبود قابل ملاحظه ناشی از ترک اعتیاد به الکل بررسی شوند. مشاوره گروهی یا انفرادی چه به صورت سرپایی و چه در بیماران بستری، اغلب در دو تا چهار هفته اول به صورت سه بار در هفته انجام میشود و در طول سه تا شش ماه بعدی از فشردگی جلسات کاسته می شود و با یک جلسه در هفته ادامه مییابد.
بخش اعظم زمان مشاوره به نحوه پایهریزی یک شیوه زندگی عاری از الکل پرداخته میشود. در این مباحثات مسائلی نظیر نیاز به پیوستن به یک گروه همتای ترک الکل، برنامهریزی رویدادهای اجتماعی و تفریحی بدون مصرف الکل و روشهایی برای برقراری مجدد ارتباط با اعضای خانواده و دوستان مطرح میشوند. سومین بخش عمده درمان اعتیاد، پیشگیری از عود اعتیاد است که طی آن ابتدا موقعیتهای پرخطر از لحاظ عود شناسایی میشود.
مشاور باید بیمار را کمک کند تا به شیوههای مدارایی دست یابد که هنگام افزایش میل مصرف الکل یا هنگامی که یک حالت هیجانی یا حادثه زندگی، شخص را به سمت مصرف الکل سوق میدهد از آن شیوهها استفاده کند. بخش مهمی از پیشگیری از عود اعتیاد یادآوری نگرش مناسب در مورد لغزشهای بیمار است. بیمار هرگز نباید از دورههای کوتاه مدت مصرف الکل به عنوان بهانهای برای بازگشت به مصرف مرتب الکل استفاده کند.
تلاشهای مربوطه به دستیابی به شیوه زندگی بدون الکل و حفظ آن نوعی بازی نیست که همه منافع آن با یکبار مزه کردن الکل از دست برود در عوض بهبود از آثار الکل نوعی فرآیند آزمایش و خطا است. بیمار از لغزشهایش برای شناسایی موقعیتهای پرخطر و پرورش فنون مناسبتر مقابله استفاده میکند.
در اکثر اقدامات درمانی، اثرات الکسیم بر روی افراد مهم زندگی بیمار بررسی میشود و جنبه مهمی از مرحله بهبود این است که به اعضای خانواده و دوستان نزدیک بیمار کمک شود تا الکلیسم را درک کنند و با این موقعیت آشنا شوند که بازپروری فرآیند مستمری است که شش تا دوازده ماه بیشتر طول میکشد.
مشاوره خانوادگی، مشاوره زوجها و گروههای حمایتی بستگان و دوستان به افراد کمک میکند روابطشان را بازسازی کنند، یاد بگیرند که بیمار را در مقابل پیامدهای مصرف الکل در آینده محافظت نکنند و تا حد امکان از برنامه بهبود بیمار حمایت کنند.