اکستازی یا MDMA که نام علمی آن 3،4-متیلن دیوکسی متامفتامین است، یک ماده غیرقانونی و مصنوعی با ویژگیهای محرک و توهمزا محسوب میشود، بیشتر در مهمانیها، جشنها و محیطهای تفریحی مورد استفاده قرار میگیرد. این ماده به دو شکل عمده اکستازی و مولی در بازار موجود است.
در حالی که اکستازی معمولاً به شکل قرص یا قرصهای رنگی مصرف میشود، مولی به پودر یا کریستال سفید رنگی اشاره دارد که در بازار به عنوان نسخه «خالصتر» اکستازی شناخته میشود. با این حال، مصرف هر دو نوع این ماده، خطرات جدی به همراه دارد و ممکن است به مواد دیگری مانند کوکائین، الاسدی، هروئین، آمفتامین یا حتی سم موش آلوده شود.
اکستازی اغلب بهصورت خوراکی مصرف میشود، اما ممکن است به روشهای دیگر مانند استنشاق، دود کردن یا تزریق نیز استفاده شود. وقتی اکستازی بهصورت خوراکی مصرف میشود، معمولاً بین 15 دقیقه تا یک ساعت طول میکشد تا به مغز برسد و اثرات آن بین 3 تا 6 ساعت ادامه مییابد.
اکستازی پس از ورود به بدن، بهطور مستقیم بر عملکرد مغز و سیستم عصبی تأثیر میگذارد. این ماده با افزایش فعالیت برخی انتقالدهندههای عصبی مهم، اثرات روانی و جسمی خود را ایجاد میکند.
اکستازی باعث افزایش غیرطبیعی سطح دوپامین، نوراپینفرین و سروتین در مغز میشود که میتواند احساس سرخوشی، انرژی زیاد و تغییر در درک حسی را بهدنبال داشته باشد. با این حال، این اختلال در تعادل شیمیایی مغز ممکن است حتی پس از پایان تأثیر دارو ادامه یافته و منجر به بروز عوارض روانی و جسمی ناخواسته شود.
پس از تجربهی اولیهی سرخوشی و انرژی بالا که بسیاری آن را با اصطلاح «های شدن» میشناسند، مصرفکنندگان اکستازی معمولاً با افت شدید روحی مواجه میشوند. این حالت که به آن «افت یا پایین آمدن» گفته میشود، میتواند تا یک هفته ادامه داشته باشد و با علائمی مانند افسردگی، اضطراب و سردرگمی ذهنی همراه است.
مصرف مکرر یا دوزهای بالای اکستازی ممکن است به سمیت عصبی و آسیبهای جبرانناپذیر به مغز منجر شود. این آسیبها میتوانند در کوتاهمدت و همچنین در بلندمدت اثرات منفی زیادی بر عملکرد مغز و سلامت روان داشته باشند.
استفاده بلندمدت از اکستازی میتواند با مشکلاتی نظیر اختلال در حافظه، کاهش تمرکز، بیخوابی، اضطراب مزمن، افسردگی و حتی پارانویا همراه باشد. همچنین، مصرف بیشازحد این ماده میتواند باعث آسیب جدی به چندین سیستم حیاتی بدن شود، ازجمله:
در موارد نادر، مصرف اکستازی میتواند منجر به مرگ شود. این مرگومیر اغلب به دلیل افزایش شدید دمای بدن (هیپرترمی) و کاهش خطرناک سطح سدیم خون رخ میدهد.
تحقیقات در مورد اعتیادآور بودن اکستازی هنوز در حال انجام است، اما برخی مطالعات نشان میدهند که این ماده میتواند اعتیادآور باشد، هرچند میزان اعتیادآوری آن کمتر از مواد مخدر قویتری مانند هروئین یا کوکائین است.
مصرف مکرر اکستازی میتواند منجر به تحمل دارویی، وابستگی روانی و علائم ترک شود. با این حال، شدت وابستگی به اکستازی معمولاً پایینتر از مواد اعتیادآور دیگر است.
چالش اصلی در تشخیص اعتیاد به اکستازی این است که علائم ترک بهطور واضح در بیشتر افراد ظاهر نمیشود و مصرف آن در میان جوانان، بهویژه در محیطهای اجتماعی، رایج است. با این حال، مصرف مداوم اکستازی میتواند به وابستگی روانی و فیزیکی منجر شود.
اگر فردی به اکستازی معتاد شود، حتی با آگاهی از خطرات آن، به مصرف ادامه میدهد. همچنین، اکستازی ممکن است بخشی از اعتیاد چندگانه باشد که شامل سایر مواد مخدر نیز میشود. از نشانههای اعتیاد به اکستازی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
یکی از دلایلی که باعث وابستگی روانی به اکستازی میشود، تأثیر مستقیم آن بر سیستم پاداش مغز است. مصرفکنندگان به مرور زمان ممکن است برای تجربه مجدد حس شادی، صمیمیت یا افزایش انرژی، احساس نیاز مداوم به مصرف این ماده پیدا کنند.
این وابستگی روانی میتواند آنقدر قوی باشد که فرد بدون استفاده از اکستازی احساس بیانگیزگی، افسردگی یا پوچی کند. همین امر یکی از چالشهای اصلی در مسیر ترک اکستازی به شمار میرود و نیازمند حمایت تخصصی رواندرمانی و مشاوره است.
اکستازی یک مادهی محرک روانگردان قوی و غیرقانونی است که به دلیل ترکیب اثرات جسمی، ذهنی و احساسیاش، تجربهای متفاوت و گمراهکننده برای مصرفکننده ایجاد میکند. هرگونه مصرف آن بهعنوان سوءمصرف مواد شناخته میشود و با خطرات جدی برای سلامت جسمی و روانی همراه است. آگاهی و پیشگیری از مصرف این ماده نقش مهمی در جلوگیری از آسیبهای بعدی دارد.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان درگیر مصرف اکستازی هستید، بیتفاوت نمانید، زمان آن رسیده که برای حفظ سلامت روان و جسم خود اقدام کنید. حتی اگر تصور میکنید استفاده از این ماده صرفاً تفریحی یا گاهبهگاه است، باید بدانید که سوءمصرف و وابستگی به اکستازی، میتواند زمینهساز آسیبهای جدیتر جسمی و روانی در آینده باشد.
ما در کلینیک ترک اعتیاد دی با بهرهگیری از تیم تخصصی رواندرمانگران و کارشناسان ترک اعتیاد، آمادهایم تا با روشهای علمی و اثربخش، شما را در مسیر درمان و بازگشت به یک زندگی سالم همراهی کنیم.
کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد دی با بیش از دو دهه سابقه درخشان در زمینه ترک انواع مواد مخدر، به صورت بیست و چهار ساعته پذیرای بیماران گرامی میباشد و در مسیر بهبودی درکنار شماست. همین حالا تماس بگیرید و اولین گام را به سوی تغییر بردارید.