نیاز است که در همه جوامع علت ها، آسیب ها و راهکارهای پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر مورد بررسی و تحقیق قرار بگیرد زیرا یکی از بزرگ ترین معضلات در همه جوامع است.
مسئله اعتیاد به مواد مخدر در کنار بحران زیست محیطی، بحران هسته ای و بحران جمعیت یکی از چهار بحران مهم بشر در قرن حاضر است. بر اساس تحقیق دفتر برنامه کنترل مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۳، حدود ۳۰۰ میلیون نفر در جهان از وابستگی به مواد مخدر رنج می بردند. به عبارت دیگر تا آن سال هفت درصد از جمعیت بالای ۱۱ سال جهان به این اختلال دچار شده بودند. طبق برآورد ستاد مبارزه با مواد مخدر در سال ۲۰۰۳، تعداد افراد معتاد به مواد مخدر در ایران، دو میلیون نفر است که شامل ۱۳۰۰۰۰۰ نفر معتاد دائمی و ۲۰۰۰۰۰ نفر معتاد تفننی است. این افراد سالانه حدود ۷۴۷ تن مواد مخدر مصرف می کنند. بر اساس مطالعات انجام شده، در ایران ۴ درصد از افراد قبل از ۱۱ سالگی دچار اعتیاد می شوند. ۴ درصد در سنین ۱۱ تا ۲۱ سالگی و در کل ۱۵ درصد آن ها قبل از ۳۴ سالگی مصرف مواد مخدر را شروع کرده اند.
افغانستان بزرگترین تولیدکننده تریاک در جهان است و به تنهایی ۱۰ درصد هروئین جهان و ۲۰ درصد هروئین اروپا را تأمین می کند. در سال، درآمد ناشی از تولید مواد مخدر در افغانستان ۳۱ میلیارد دلار اعلام گردید در حالی که در همان سال کشاورزان افغانستانی تنها ۱۲۰ میلیون دلار در قبال کشت خشخاش دریافت کردند. پاکستان در مرتبه دوم تولید تریاک در جهان قرار دارد. درآمد سالانه پاکستان از تجارت مواد مخدر، حدود ۷۴ میلیارد روپیه است که ۱۰ درصد کل درآمد سالانه پاکستان را تشکیل می دهد. کشورهای تایلند، برمه و لائوس از دیگر تولیدکنندگان عمده تریاک در جهان محسوب می شوند. این سه کشور در جنوب شرقی آسیا قرار دارند و در زمینه تولید مواد مخدر به مثلث طلایی معروف هستند. بر اساس برآوردهای جهانی، گردش پول سالانه ناشی از تجارت مواد مخدر در جهان ۱۱۰۰ تا ۱۵۰۰ میلیارد دلار تخمین زده می شود، یعنی چیزی برابر تجارت نفت و اسلحه در دنیا.
در ایران تریاک و مشتقات آن اولین مواد مخدر پرمصرف محسوب می شوند و شیشه، کراک، هروئین و حشیش در مراتب بعدی قرار دارند. بر اساس گزارش ها شیشه دومین ماده مخدر صنعتی است که در کشور مصرف می شود و متأسفانه مصرف آن طی چند سال گذشته افزایش پیدا کرده است. هلال طلایی اصطلاحی در اشاره به یکی از مناطق تولیدکننده اصلی تریاک در آسیا می باشد. این منطقه به خاطر شکل هلال ماهش و درآمد بالای ناشی از فروش تریاک، به این نام خوانده می شود. هلال طلایی شامل مناطق کوهستانی سه کشور افغانستان، پاکستان و ایران است. پس از انقلاب اسلامی کشت و تولید تریاک به صورت گسترده در ایران متوقف شد، اما ایران هنوز یکی از مصرف کنندگان اصلی و از مهم ترین مسیرهای انتقال مواد مخدر به مناطق مختلف جهان است.
