کتامین دارویی است که در ابتدا به‌عنوان داروی بیهوشی و آرام‌بخش معرفی شد. در سال‌های اخیر، تحقیقات برای استفاده از این دارو در درمان افسردگی افزایش یافته است. در سال ۲۰۱۹، اسکتامین به‌عنوان اولین داروی حاوی کتامین مورد تأیید FDA برای درمان افسردگی مقاوم به درمان معرفی شد.
کتامین همچنین به‌عنوان یک ماده تفریحی مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد و اغلب با نام‌هایی مانند Special K و Cat Valium شناخته می‌شود. مصرف کتامین بدون نظارت یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی خطرناک بوده و ممکن است عوارض جانبی شدیدی به همراه داشته باشد.
زمانی که کتامین مصرف می‌شود، به گیرنده‌های N-methyl-D-aspartate (NMDA) در مغز متصل می‌شود. این گیرنده‌ها که به گلوتامات مرتبط هستند، در فرایندهای یادگیری، حافظه و ارتباط سلول‌های عصبی نقش دارند.
در دوزهای بالا، کتامین می‌تواند آرام‌بخشی شدید، مشکلات تنفسی، تشنج و از دست دادن حافظه ایجاد کند. در دوزهای پایین‌تر، سوءمصرف این ماده ممکن است منجر به توهمات و تجربیات خارج از بدن شود. برخی افراد ممکن است حالتی را تجربه کنند که در آن فرد از واقعیت جدا شده و توانایی حرکت یا صحبت کردن را از دست می‌دهد.
اثرات مصرف بسته به نحوه استفاده می‌تواند سریعاً ظاهر شده و در عرض یک ساعت به اوج برسد. برخی از این اثرات ممکن است تا ۲۴ ساعت ادامه داشته باشند، مانند اختلال در حواس و هماهنگی. عوارض جانبی احتمالی کتامین شامل موارد زیر است:
الکل یک ماده تضعیف‌کننده سیستم عصبی مرکزی است که بر تعدادی از انتقال‌دهنده‌های عصبی (پیام‌رسان‌های شیمیایی) در مغز مانند دوپامین، گابا (گاما آمینوبوتیریک اسید) و گلوتامات تأثیر می‌گذارد.
دوپامین، که در سیستم عصبی مرکزی نقش دارد، با احساس لذت و پاداش مرتبط است. مصرف الکل می‌تواند سطح دوپامین را افزایش داده و حس آرامش یا سرخوشی ایجاد کند. گابا به‌عنوان یک ماده شیمیایی مهارکننده در مغز عمل کرده و در سطوح بالا خاصیت آرام‌بخشی دارد. الکل تولید گلوتامات را مهار کرده و تأثیر گابا را افزایش می‌دهد، که این موضوع به اثرات آرام‌بخش و تسکین‌دهنده آن کمک می‌کند. عوارض جانبی مصرف الکل می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
در کوتاه‌مدت، مصرف الکل می‌تواند منجر به پرحرفی و کاهش بازداری‌های رفتاری شود. همچنین می‌تواند قضاوت ذهنی و جسمی شما را مختل کند، به طوری که ممکن است رفتارهایی را انجام دهید که معمولاً از آن‌ها اجتناب می‌کنید. نوشیدن بیش از حد می‌تواند زمان واکنش را کاهش دهد، تعادل را بر هم زند و حتی دید مستقیم را دشوار کند.
سوءمصرف مداوم الکل با مشکلات طولانی‌مدت در بسیاری از اندام‌های حیاتی، مانند بیماری‌های کبد و مشکلات قلبی، مرتبط است. همچنین می‌تواند مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی را تشدید کند. هرچه مدت سوءمصرف الکل بیشتر باشد، خطر ابتلا به مشکلات سلامتی در آینده، حتی سال‌ها پس از قطع مصرف، افزایش می‌یابد.
کتامین و الکل بر بخش‌های مشابهی از سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارند و می‌توانند منجر به کاهش فعالیت مغزی و اثرات آرام‌بخشی شوند. ترکیب کتامین با مواد افسرده‌کننده‌ای مانند الکل می‌تواند اثرات هر دو ماده، از جمله اختلالات شناختی و کاهش سرعت تنفس و ضربان قلب را تشدید کند. خطرات احتمالی ترکیب کتامین و الکل عبارتنداز:
مصرف کتامین به‌صورت تفریحی، به‌ویژه در ترکیب با سایر مواد، تعیین دوز ایمن را دشوار می‌کند. مصرف همزمان این دو ماده می‌تواند توانایی قضاوت را بیشتر مختل کرده و شناسایی مسمومیت را سخت‌تر کند. سوءمصرف کتامین و الکل خطر افسردگی تنفسی و مصرف بیش از حد مرگبار را افزایش می‌دهد. علائم مصرف بیش از حد کتامین و الکل شامل موارد زیر است:
اگر علائم مصرف بیش از حد مشاهده شد، باید بلافاصله به مراقبت‌های پزشکی مراجعه شود.
سوءمصرف طولانی‌مدت مواد مخدر می‌تواند به شدت به سلامت جسمی و روانی آسیب برساند و مشکلاتی مانند اختلالات گفتاری، ضعف حافظه و تغییرات وزنی ایجاد کند. کتامین می‌تواند اثرات منفی بر سلامت روان داشته و علائم اضطراب و افسردگی را تشدید کند.
بر اساس گزارش موسسه ملی بهداشت (NIH)، مصرف طولانی‌مدت کتامین ممکن است منجر به سیستیت اولسراتیو شود، یک بیماری مزمن که مثانه را درگیر کرده و می‌تواند علائمی مانند درد شکم، وجود خون در ادرار، تکرر ادرار و بی‌اختیاری ایجاد کند.
مصرف طولانی‌مدت یا مداوم الکل می‌تواند به وابستگی و اختلال مصرف الکل منجر شود. ترک الکل می‌تواند خطرناک باشد و نیاز به مراقبت پزشکی تخصصی در بیمارستان یا مراکز سم‌زدایی دارد.
به دلیل محدودیت‌های دسترسی به کتامین و قیمت بالای آن، مصرف این دارو در بین عموم مردم چندان رایج نیست. این ماده بیشتر در میان نوجوانان و جوانان مرفه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وابستگی و اعتیاد به کتامین معمولاً پس از ۵ تا ۶ بار مصرف شکل می‌گیرد و ماهیت آن عمدتاً روانی است تا فیزیکی. کتامین اغلب در مهمانی‌ها و پارتی‌های شبانه استفاده می‌شود. افزایش آگاهی خانواده‌ها و جوانان درباره عوارض این ماده می‌تواند در پیشگیری از سوءمصرف مؤثر باشد.
اگر احساس می‌کنید ممکن است به این مواد وابسته شده باشید، گزینه‌های درمانی متعددی وجود دارد. کلینیک‌های تخصصی و معتبر ترک اعتیاد، برنامه‌های درمانی بستری و سرپایی و درمان‌های شخصی‌سازی‌شده و جامعی را ارائه می‌دهند تا به بهبود سلامت جسمی و روانی و غلبه بر اعتیاد کمک کنند.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان به اطلاعاتی درباره درمان اعتیاد نیاز دارید، لطفاً همین امروز اقدام کنید. پذیرش مشکل و تلاش برای درمان، اولین قدم در مسیر بهبودی است.
کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد دی با بیش از دو دهه سابقه درخشان در زمینه ترک انواع مواد مخدر، به صورت بیست و چهار ساعته پذیرای بیماران گرامی می‌باشد.
