یکی از سوالات رایج بسیاری از خانواده‌هایی است که بیماران مصرف‌کننده و یا تحت درمان اعتیاد دارند. مهم است که شما بدانید بیمارتان در چه مرحله‌ای از مصرف مواد مخدر و یا بهبودی قرار دارد و با توجه به آن، نوع واکنش‌های شما متفاوت خواهد بود. برخی از بیماران ممکن است در مرحله عدم انگیزه برای درمان بوده یعنی تمایلی برای شروع درمان اعتیاد نداشته باشند. آن ها از وضعیت موجود راضی هستند و قصد تغییر سبک زندگی شان را ندارند. تصور می‌نمایند کار آن ها درست و دیگران اشتباه فکر می کنند.
ایجاد تغییر در چنین بیمارانی بسیار دشوار است. در حالی که برنامه‌ای برای شروع درمان ندارند. اما اعضای خانواده می‌توانند از طریق برگزاری جلسات خانوادگی به بیمار کمک نمایند درمان خود را سریع تر شروع نموده و یا به کنترل مصرف مواد مخدر او بپردازند. به عنوان مثال می توانید جلسات خانوادگی با حضور بیمار ترتیب دهید و در زمینه پیامدهای ناشی از مصرف مواد مخدر بر اعضای خانواده گفتگو کنید. در عین حال می توانید به مقایسه وضعیت فعلی بیمار با وضعیت گذشته او بپردازید.
می توانید نقاط قوت بیمار را زمانی که مواد مخدر مصرف نمی کرد یادآوری نمایید و نگرانی خود را از وضعیت موجود ابراز کنید. علاوه بر جلسات خانوادگی شما می توانید یک رفتار واحد را در ارتباط با بیمار در پیش بگیرید. این مسئله مهم ترین عامل ایجاد وحدت شماست. یعنی اعضای خانواده باید در ارتباط با بیمار رفتار واحد را در پیش گیرند.
سعی کنید جلسات خصوصی با هم ترتیب دهید و درباره نحوه واکنشتان نسبت به بیمار اقدام واحد را انجام دهید. چنین رویه ای باعث می شود تا بیمار زودتر به آخر خط برسد و در نتیجه درمان خود را شروع نماید. شما باید محکم باشید. هر چند رنج ناشی از مصرف مواد مخدر یک بیمار عضو خانواده بسیار سخت است اما باید پذیرفت گاهی نگرانی های خانواده تغییری در رفتارهای اعتیادی سوء مصرف کنندگان مواد مخدر ایجاد نمی کند.
اعضای خانواده نباید اعتماد به نفس خود را در مواجهه با بحران های زندگی از دست دهند. باید تلاش کنید زندگی خود را دوباره شروع نمایید. در خصوص بیمارانی که تمایل اندکی برای آغاز درمان دارند می توانید با تقویت انگیزه بیمار از طریق تمرکز بر نقاط قوت و بیان جنبه‌های مثبت درمان (مثلاً تأثیرات مثبتی که درمان بر اعضای خانواده گذاشته) به تقویت انگیزه او برای شروع درمان اقدام نمایید.
علاوه بر آن سعی کنید اطلاعات خوبی درباره انواع روش های درمانی کسب نموده، بهترین و مناسب ترین راه درمان برای بیمارتان را به او نشان دهید. همچنین می توانید بر پیامدهای منفی مصرف مواد مخدر بر بیمار و اطرافیان تأکید نمایید. وقتی که افراد در دوران ترک اعتیاد احساس می کنند خودشان در بهبودی خودشان کنترل دارند، آن ها را ترغیب می کند به تعیین اهداف و باعث می شود با انگیزه بیشتری روند ترک اعتیاد را ادامه دهند. در این هنگام تلاش برای دستیابی به هوشیاری طولانی مدت بسیار مؤثر است.
