خشم یک احساس قدرتمند است که میتواند به عنوان یک حس قوی آزار، نارضایتی یا خصومت تعریف شود. این احساس طبیعی است و هر کسی ممکن است گاهی آن را تجربه کند و اغلب وقتی به شیوهای سالم بیان شود، پاسخی موجه است.
هر موقعیتی که باعث ناکامی ما شود، میتواند خشم را برانگیزد. ناکامی به معنای نرسیدن به اهداف و خواسته‌های فردی است. وقتی چیزی مانع رسیدن فرد به اهدافش شود، عصبانیت بروز میکند. عواملی مانند خستگی شدید، رفتارهای دیگران، سخت‌گیری بی‌مورد، تحقیر و تمسخر، و فریب خوردن میتوانند موجب خشم شوند.
با این حال، مدیریت نادرست خشم میتواند منجر به عواقب منفی زیادی برای فرد و اطرافیانش شود، به ویژه زمانی که اعتیاد نیز در میان باشد.
خشم میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، مانند عبور از مرزها یا آسیب‌های نهفته و درمان‌نشده. هرچه که علت باشد، یادگیری روش‌های سالم برای مدیریت خشم، کلید کاهش مشکلات مربوط به سوء مصرف مواد است که به دلیل مدیریت نادرست خشم به وجود می‌آیند یا تشدید می‌شوند.
خشم اغلب با اختلالات مصرف مواد ارتباط نزدیکی دارد. کودکانی که در خانه‌هایی با پرخاشگری و خشونت زیاد بزرگ می‌شوند، در بزرگسالی بیشتر به خشونت و سوءمصرف مواد روی می‌آورند. آکادمی روانپزشکی کودکان و نوجوانان آمریکا اشاره میکند که کودکانی که شاهد خشونت بین والدینشان هستند، ممکن است علائم زیر را نشان دهند:
از آن جایی که کودکان هنوز در حال شکل‌گیری ویژگی‌های شخصیتی و مهارت‌های اجتماعی هستند، مشاهده خشونت خانگی یا سوءمصرف مواد توسط والدین میتواند آسیب‌هایی ایجاد کند که بر شخصیت آن‌ها تأثیر می‌گذارد.
در بسیاری از موارد اختلالات مصرف مواد در نوجوانان، هرچه زودتر و در سنین پایین شروع به آزمایش مواد شیمیایی مضر کنند، مشکلات بیشتری را با افزایش سن تجربه می‌کنند. این چرخه میتواند تا بزرگسالی ادامه یابد و در آینده مشکلات بیشتری ایجاد کند. مورد دیگر نیز تأثیر خشونت خانگی بر افراد می‌باشد. اگر همسری توسط همسرش مورد آزار جسمی قرار گیرد، در صورت عدم آمادگی برای ترک، ممکن است برای مقابله با افسردگی، اضطراب و سایر اشکال ناراحتی عاطفی، به مواد مخدر روی بیاورد.
اگرچه خشم میتواند یک احساس سالم باشد، اما فردی که با اختلالات مصرف مواد مبارزه میکند، ممکن است در مدیریت آن به روش‌های سالم دچار مشکل شود. به عنوان مثال، فردی که از الکل سوء استفاده میکند، ممکن است بسته به شرایط با عصبانیت بیش از حد واکنش نشان دهد.
برعکس، ممکن است فردی برای تسکین احساسات عصبانیت از الکل استفاده کند، که اغلب نتیجه معکوس دارد. صرف نظر از ترتیب خشم یا سوء مصرف مواد، مواد شیمیایی میتوانند احساسات خشم را بیشتر مختل و تشدید کنند.
افراد به راحتی میتوانند یک چرخه وابسته از خشم و سوء مصرف مواد ایجاد کنند یا بدون اینکه متوجه شوند، از مواد برای مقابله با خشم استفاده کنند. این ترکیب میتواند وضعیت فردی را که از مواد شیمیایی سوء استفاده میکند، بدتر کند و به روابط آسیب برساند.
در پاسخ به خشم، فرد ممکن است به مشکلات روانی یا عاطفی موقتی مانند افسردگی، اضطراب، شکست‌های عصبی و احساس ناامیدی دچار شود. هنگامی که فرد برای مقابله با این عواقب از مواد سوء استفاده میکند، ممکن است یک چرخه معیوب آغاز شود.
یافتن روش‌های سالم برای ابراز خشم میتواند چالش‌برانگیز باشد. افراد ممکن است پرخاشگری خود را تشدید کنند یا در معرض خطر آزمایش مواد مخدر برای داشتن احساس بهتر قرار بگیرند.
کارشناسان آسیب‌های اجتماعی معتقدند که خشم یکی از عوامل اصلی بازگشت به اعتیاد است. معتادان در حال بهبودی باید همزمان با درمان، مهارت‌های رفتاری را یاد بگیرند؛ در غیر این صورت احتمال بازگشت به اعتیاد بسیار زیاد است. به طور ساده می‌توان گفت که بین خشم و شروع مصرف مواد مخدر رابطه مستقیمی وجود دارد.
نحوه مدیریت خشم میتواند تفاوت بین یک سبک زندگی سالم و ناسالم را ایجاد کند. انکار خشم میتواند باعث احساس ناامیدی یا عصبانیت شود و بخش‌های زیادی از زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. یک روش سالم برای مقابله با این احساس میتواند خطرات مرتبط با مصرف مواد را کاهش دهد. راه‌های سالم برای کنار آمدن با خشم عبارتند از:
علاوه بر این، خشم حل نشده میتواند به روابط آسیب دیده، عملکرد ذهنی ضعیف و زخم‌های عاطفی منجر شود که ممکن است افراد را به سمت سوء مصرف مواد سوق دهد. احساسات زمینه‌ای میتوانند باعث تجربه خشم در افراد شوند.
خشم زمانی که به روشی سالم ابراز شود، میتواند احساسی توانمند و درمانی باشد، اما ممکن است اعتیادآور نیز باشد. درست مانند افرادی که به دنبال هیجان برای هجوم آدرنالین هستند، برخی افراد نیز همین تأثیر را از خشم تجربه می‌کنند. افراد ممکن است به اندورفینی که هنگام عصبانیت احساس می‌کنند، معتاد شوند، اما هنگامی که این احساس از بین می‌رود، افراد ممکن است دچار اضطراب یا افسردگی شوند. این میتواند باعث شود که فرد به دنبال هیجان در قالب مواد مخدر باشد.
محرک‌هایی مانند کوکائین میتوانند هیجان ایجاد کنند و احساس سرخوشی را جایگزین خشم کنند. اگر فردی نتواند ماده مورد نظر خود را به دست آورد، ممکن است به احساسات خشمگین بازگردد یا عادتی برای حمایت عاطفی ایجاد کند.
مدیریت خشم وقتی با اعتیاد ترکیب شود، تنها اثرات نامطلوب را تشدید کرده و با گذشت زمان بدتر می‌شود. با کمک متخصصان، درمان میتواند به مدیریت خشم و اختلالات مصرف مواد کمک کند. اولین قدم این است که گزینه‌های درمانی خود را بررسی کنید.
کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد دی با بیش از سه دهه سابقه درخشان در زمینه ترک انواع مواد مخدر، به صورت بیست و چهار ساعته پذیرای بیماران گرامی می‌باشد.
