چندین مطالعه مصرف ماری جوانا را با افزایش خطر ابتلا به اختلالات روانپزشکی، از جمله روان پریشی (اسکیزوفرنی)، افسردگی، اضطراب و اختلالات مصرف مواد مخدر مرتبط دانسته اند، اما تعیین این که آیا و تا چه حد واقعاً باعث این شرایط می شود، همیشه آسان نیست. تحقیقات اخیر نشان می دهد که کشیدن ماری جوانا با قدرت بالا در هر روز می تواند شانس ابتلا به روان پریشی را در مقایسه با افرادی که هرگز ماری جوانا مصرف نکرده اند، تقریباً پنج برابر افزایش دهد. میزان مصرف دارو و سن مصرف کننده در اولین استفاده و آسیب پذیری ژنتیکی همگی بر این رابطه تأثیر دارند. قوی ترین شواهد تا به امروز مربوط به ارتباط بین مصرف ماری جوانا و اختلالات روانپزشکی در افرادی است که از قبل آسیب پذیری ژنتیکی یا دیگر آسیب ها وجود داشته است.
تحقیقات با استفاده از داده های طولی از بررسی ملی اپیدمیولوژیک در مورد الکل و شرایط مرتبط، ارتباط بین مصرف ماری جوانا، اختلالات خلقی و اضطرابی، و اختلالات مصرف مواد مخدر را بررسی کرد. پس از تعدیل عوامل مخدوش کننده مختلف، هیچ ارتباطی بین مصرف ماری جوانا و اختلالات خلقی و اضطرابی یافت نشد. تنها ارتباط قابل توجه افزایش خطر اختلالات مصرف الکل، وابستگی به نیکوتین، اختلال مصرف ماری جوانا و سایر اختلالات مصرف مواد مخدر بود.
به نظر می رسد که آیا مصرف ماری جوانا در نوجوانان می تواند به ایجاد روان پریشی در بزرگسالی کمک کند یا خیر، به نظر می رسد بستگی به این دارد که آیا فرد قبلاً دارای آسیب پذیری ژنتیکی در برابر این اختلال است یا خیر. ژن ها آنزیمی را کنترل می‌کند که بر سیگنال‌های مغزی مربوط به انتقال‌دهنده عصبی دوپامین تأثیر می‌گذارد.
افزایش خطر ابتلا به روان پریشی در میان بزرگسالانی که از نوجوانی ماری جوانا مصرف می کنند و همچنین تحقیق روی یک نوع خاص از ژن انجام شد و مشخص کاتکول متیل، آنزیمی که تنزل انتقال دهنده های عصبی مانند دوپامین و نوراپی نفرین بر اثرات مضر داروهای سوء استفاده شده تأثیر می گذارد. همچنین مصرف ماری جوانا باعث بدتر شدن دوره بیماری در بیمارانی می شود که قبلاً اسکیزوفرنی داشته اند. همان طور که قبلاً ذکر شد، ماری‌جوانا می‌تواند یک واکنش روان‌پریشی حاد در افراد غیر اسکیزوفرنی که از ماری‌جوانا استفاده می‌کنند، به‌ویژه در دوزهای بالا، ایجاد کند، اگرچه این واکنش با از بین رفتن دارو محو می‌شود.
تأثیر مصرف ماری جوانا در نوجوانان بر روان پریشی بزرگسالان تحت تأثیر متغیرهای ژنتیکی است. تغییرات در یک ژن می تواند بر احتمال ابتلا به روان پریشی در بزرگسالی پس از قرار گرفتن در معرض حشیش در نوجوانی تأثیر بگذارد. ژن ها بر آنزیمی که دوپامین را که یک ماده شیمیایی مغز درگیر در اسکیزوفرنی است، می شکند. این به دو شکل است: «مت» و «وال». افرادی که دارای یک یا دو نسخه از نوع وال هستند، در صورت استفاده از حشیش در دوران نوجوانی (میله های تیره) در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اختلالات نوع اسکیزوفرنی هستند. آن هایی که فقط نوع مت داشتند تحت تأثیر مصرف حشیش قرار نگرفتند.
ارتباط متناقض و متوسطی بین مصرف ماری جوانا و افکار خودکشی و اقدام به خودکشی در میان نوجوانان گزارش شده است. ماری جوانا همچنین با یک سندرم انگیزشی همراه است که به عنوان یک انگیزه کاهش یافته یا غایب برای شرکت در فعالیت های معمولاً پاداش دهنده تعریف می شود. به دلیل نقش سیستم اندوکانابینوئید در تنظیم خلق و خو و پاداش، این فرضیه مطرح شده است که تغییرات مغزی ناشی از مصرف اولیه ماری جوانا ممکن است زمینه ساز این ارتباط باشد، اما تحقیقات بیشتری برای تأیید وجود چنین پیوندهایی و درک بهتر آن ها مورد نیاز است.
