زندگی سالم و بدون مواد مخدر

طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی منظور از زندگی سالم وضعیتی است که فرد از نظر جسمی، روحی و اجتماعی در سلامت کامل باشد نه صرفاً عدم وجود بیماری. همه ما نیازمندیم سبک زندگی سالم را بشناسیم یکی از بهترین کارهایی که می توانیم برای خود انجام دهیم این است که یک سبک زندگی سالم داشته باشیم که به معنای مراقبت از سلامت جسمی و روانی است.تعریف واقعی زندگی سالم گام ها، اقدامات و استراتژی هایی است که فرد برای دستیابی به سلامتی مطلوب انجام می دهد.

بین شیوه زندگی و اعتیاد به مواد مخدر رابطه تنگاتنگی وجود دارد. شیوه زندگی ناسالم بستری است که راه را برای عود هموار می‌کند و به همین دلیل، ضروری است در مسیر ایجاد شیوه زندگی سالم با بیمار همراه باشید.

نشانه های شیوه ی زندگی ناسالم

خواب ناکافی و نامنظم:

  • خواب ناکافی شبانه (فرد کمتر از ۷ ساعت در شبانه روز می خوابد)
  • خواب روزانه (فرد اغلب روز را در خواب به سر می‌برد)
  • بی خوابی شبانه (فرد تا نیمه شب یا سحر بیدار است)
  • تغذیه ناسالم و ناکافی
  • پرخوری
  • کم خوری
  • مصرف غذاهای آماده
  • مصرف نوشیدنی‌های محرک (مانند قهوه، نسکافه و چای فراوان)

عدم تحرک:

  • ورزش نکردن
  • نشستن یا دراز کشیدن در بیشتر ساعات روز
  • اجتناب از انجام دادن فعالیت های روزمره

انزوا:

  • دوری از دوستان
  • اجتناب از پرداختن به فعالیت های لذت بخش

الکل:

  • مصرف الکل به هر شکل ممکن

مصرف داروهای بدون نسخه:

  • مصرف داروهای بدون نسخه به هر دلیلی

زندگی سالم و بدون مواد مخدر

شیوه زندگی سالم با حذف این موارد مرتبط است

  • حذف الکل، داروهای بدون نسخه و نوشیدنی‌های محرک
  • اصلاح الگوی خواب
  • تغذیه سالم و مقوی، مصرف غذای سالم و مقوی و حذف غذاهای آماده، کنسروی و مانده
  • ورزش و پیاده روی
  • مشارکت دادن بیمار در انجام دادن فعالیت های منزل
  • ارتباط با افراد پاک
  • پرداختن به فعالیت‌های لذت‌بخش. هر فعالیتی که بیمار را سرگرم و شاد کند به برنامه روزانه او اضافه کنید. فعالیت‌های لذت‌بخش پرخطر، (مانند خرید اضافی، سفرهای هوایی، مسافرت، شکار، رابطه با غریبه ها و مهمانی های شبانه را حذف کنید)

پیشگیری از بیماری

بین بیماری های جسمانی و مصرف مواد مخدر رابطه وجود دارد، زیرا افراد در حالت بیماری ضعیف و آسیب پذیرند و نمی‌توانند وسوسه را کنترل کنند و به آسانی خویشتن داری خود را از دست می دهند. به علاوه، بیماری های جسمانی گرایش بیشتر فرد به مصرف داروهای بدون نسخه و حتی مواد مخدر را در پی دارند. برخی از بیماران در توجیه مصرف مواد مخدر می‌گویند درد آن قدر شدید بود که چاره ای نداشتم جز این که کمی مواد مخدر مصرف کنم. بنابراین اگر بیمار به بیماری‌های جسمانی خاصی، مانند مشکلات گوارشی، درد مزمن و غیره مبتلاست باید تحت درمان قرار گیرد. اجتناب از ملاقات با افرادی که به بیماری های واگیردار مبتلا هستند در پیشگیری از عود اعتیاد و زندگی سالم نقش زیادی دارد.

مراقبت از روان

مراقبت از جسم، به تنهایی، کافی نیست و باید از روان و ذهن بیمار هم مراقبت شود. این امر کار دشواری نیست و روش های ساده ای برای این کار وجود دارد مانند:

  • تغذیه سالم
  • ورزش
  • ارتباط با دوستان و خویشاوندان (افراد پاک)
  • تفریح
  • ابراز هیجان های منفی با صحبت و گریستن
  • پناه بردن به طبیعت
  • اندیشیدن به افراد مورد علاقه
  • کمک به افراد نیازمند
  • ارتباط با خداوند
  • بخشودن خود برای اشتباهات گذشته
  • خواب شبانه منظم و کافی

اصول بهداشت خواب

برگه اصول بهداشت خواب را در اتاق بیمار بچسبانید.

  • از بیمار بخواهید در ساعت مشخصی به رختخواب برود و ساعت مشخصی از خواب برخیزد.
  • خواب شبانه داشته باشد.
  • اجتناب از چرت زدن یا خوابیدن در طول روز، برای آنانی که شب ها در خوابیدن مشکل دارند لازم است.
  • قبل از خواب دوش بگیرد.
  • از تختخواب فقط برای خواب استفاده کند، نه مطالعه، غذا خوردن، یا تماشای تلویزیون.
  • اگر نتوانست بیشتر از ۵ دقیقه بخوابد، بهتر است رختخواب را ترک کند. در این شرایط ماندن در رختخواب ناکام کننده است.
  • ماندن در رختخواب باید محدود باشد و بیمار نباید بیش از حداکثر هفت تا هشت ساعت در رختخواب بماند.
  • نوسان در میزان حرارت اتاق خواب ممکن است در روند خواب تداخل ایجاد کند بنابراین، لازم است میزان حرارت اتاق خواب را در سطح ثابت و مناسبی نگه دارید.
  • خوابیدن با نور زیاد دشوار است و باید نور اتاق خواب بیمار را تنظیم کنید.
  • سر و صدا مانع از خواب می شود.
  • مصرف سیگار، مواد مخدر و الکل نیز امکان دارد در روند خواب اختلال ایجاد کند.
  • آرامیدگی قبل از خواب، به کاهش تحریک می‌انجامد و فرد را آرام می‌کند. افراد در حالت آرامش آسان تر به خواب می‌روند. تنفس دیافراگمی و مراقبه از دیگر راهبردهای آرامیدگی هستند که به کارگیری آن ها قبل از خواب در آرامش و خواب عمیق مؤثرند.
  • بیماران قبل از خواب باید از فعالیت‌های سنگین، مانند مطالعه فشرده، تماشای فیلم های مهیج و شنیدن موسیقی با صدای بلند، خودداری کنند.