خودکشی به معنای پایان دادن عمدی به زندگی خود از طریق اقدامات شخصی است. در حوزه پزشکی، خودکشی به عنوان یکی از بزرگترین بحران‌های بهداشتی کشور آمریکا شناخته می‌شود و یکی از اصلی‌ترین علل مرگ و میر در این کشور است، به ویژه در میان جوانان. در سال 2020، خودکشی در میان 9 علت اصلی مرگ و میر افراد 10 تا 64 ساله در آمریکا قرار داشت و دومین عامل مرگ و میر در میان افراد 10-14 و 25-34 ساله بود. در همان سال، 45979 آمریکایی بر اثر خودکشی جان خود را از دست دادند.
خودکشی، اعتیاد و افسردگی ارتباطی بسیار نزدیک و پیچیده دارند. بیش از 90 درصد افرادی که اقدام به خودکشی میکنند، از افسردگی، اختلال مصرف مواد و یا هر دو رنج می‌برند. ترکیب افسردگی و سوءمصرف مواد یک چرخه معیوب ایجاد می‌کند که اغلب به خودکشی منجر می‌شود. بسیاری از افرادی که افسردگی شدیدی را تجربه میکنند، به دلیل اختلال دوقطبی، اختلال وسواس فکری-اجباری و سایر شرایط، اغلب به مواد مخدر، الکل، قمار و سایر رفتارهای پرخطر روی می‌آورند تا درد خود را تسکین دهند و یا احساسات منفی خود را کاهش دهند.
با این حال، سوءمصرف مواد مخدر و اعتیاد، با وجود تسکین موقتی که ممکن است فراهم کنند، شدت و مدت دوره‌های افسردگی را افزایش می‌دهند و احتمال افکار خودکشی را به طور قابل توجهی بالا می‌برند. این وضعیت با این واقعیت تشدید می‌شود که اعتیاد اغلب به روابط خانوادگی، حرفه‌ای، شخصی و مالی آسیب می‌زند یا آن‌ها را از بین می‌برد و خطر خودکشی را بیشتر می‌کند. بدتر از همه، بسیاری از مواد به شدت بر قضاوت فرد تأثیر می‌گذارند و منجر به اقدام به خودکشی می‌شوند.
هر مورد خودکشی به طور قابل توجهی متفاوت است و علل آن نیز متنوع هستند. در بیشتر موارد، هیچ علت واحدی وجود ندارد، بلکه مجموعه‌ای از عوامل مختلف نقش دارند. برخی از رایجترین عوامل خطر برای خودکشی عبارتند از:
از میان تمام عوامل مرتبط با خودکشی، افسردگی که 66 درصد از قربانیان خودکشی در زمان مرگ با آن دست و پنجه نرم میکنند، نسبت به سوءمصرف مواد ارتباط نزدیکتری با خودکشی دارد. افرادی که دچار اختلال مصرف مواد هستند، تقریباً 6 برابر بیشتر در معرض خطر خودکشی در طول زندگی خود قرار دارند.
زنان سه برابر بیشتر از مردان اقدام به خودکشی میکنند، اما مردان سه برابر بیشتر از زنان خودکشی را به پایان می‌رسانند. گروه‌های در معرض خطر شامل افراد بالای 45 سال و نوجوانان زیر 19 سال هستند. بین یک تا بیست درصد از بیماران بستری با تشخیص افسردگی اقدام به خودکشی میکنند. بیمارانی که قبلاً اقدام به خودکشی کرده‌اند، 64 برابر بیشتر از جمعیت عادی احتمال دارد دوباره اقدام کنند. این خطر مادامالعمر است و با گذشت زمان کاهش نمی‌یابد.
از میان انواع اعتیادها، احتمالاً هیچکدام به اندازه اعتیاد به مواد افیونی منجر به خودکشی نمی‌شود. در سال 2020، بیش از 68630 آمریکایی به دلیل مصرف بیش از حد مواد افیونی جان خود را از دست دادند. به دلیل ماهیت مصرف بیش از حد، نمی‌توان به طور دقیق تعیین کرد که چه تعداد از این مرگ‌ها به صورت تصادفی رخ داده‌اند و چه تعداد به عنوان خودکشی محسوب می‌شوند.
مردان مبتلا به اختلال مصرف مواد افیونی دو برابر بیشتر احتمال دارد که خودکشی کنند، در حالی که زنان مبتلا به این اختلال 8 برابر بیشتر در معرض خطر خودکشی قرار دارند. مصرف مواد افیونی با افزایش 40 تا 60 درصدی احتمال افکار خودکشی و 75 درصدی احتمال اقدام به خودکشی مرتبط است. برخی مطالعات نشان می‌دهند که مصرف‌کنندگان مواد افیونی و تزریقی 13 برابر بیشتر در معرض خطر خودکشی هستند.
هر فردی که به خودکشی فکر می‌کند، شرایط و نشانه‌های هشدار دهنده متفاوتی دارد. برخی افراد مدت‌ها قبل از اقدام به خودکشی، علائم هشدار دهنده زیادی نشان می‌دهند، در حالی که برخی دیگر تقریباً هیچ نشانه‌ای از خود بروز نمی‌دهند. بسیار نادر است که کسی تمامی علائم هشدار دهنده را نشان دهد و بسیاری از افرادی که این علائم را دارند، هرگز اقدام به خودکشی نمی‌کنند و حتی کمتر قربانی خودکشی می‌شوند.
رایجترین علائم هشدار دهنده خودکشی شامل موارد زیر است:
متاسفانه، خودکشی یکی از دردناک‌ترین روش‌های از دست دادن عزیزان، به ویژه برای نوجوانان و جوانان است. بسیاری از کسانی که عزیزان خود را به دلیل خودکشی از دست داده‌اند، با احساس گناه و مشکلات مختلفی روبرو می‌شوند، زیرا فکر میکنند که می‌توانستند به آن‌ها کمک کنند و جلوی این واقعه را بگیرند. این احساس علاوه بر غم از دست دادن، احساس گناه و سرزنش شدیدی را نیز به همراه دارد.
خودکشی یک تصمیم شخصی است که به دلایل مختلفی مانند اعتیاد و مشکلات روانی رخ می‌دهد و اطرافیان نباید خود را سرزنش کنند. اگر نشانه‌هایی از یأس شدید و خودکشی در اطرافیان یا دوستان خود مشاهده می‌کنید، باید سریعاً به روانپزشک یا مراکز درمانی مراجعه کنید. اگر کسی را به دلیل خودکشی از دست داده‌اید، بدانید که این تقصیر شما نبوده است. احتمالاً آن فرد از مشکلات یا شرایطی رنج می‌برده که دیده نشده است.
از آنجایی که سوءمصرف مواد به طور قابل توجهی خطر خودکشی را افزایش می‌دهد، یکی از مهم‌ترین گام‌ها در پیشگیری از خودکشی، غلبه بر اعتیاد و دستیابی به هوشیاری است. این اقدام می‌تواند به کاهش افسردگی و علائم مرتبط با سلامت روان و بهبود قضاوت کوتاه مدت کمک کند.
همچنین به متخصصان سلامت روان این امکان را می‌دهد تا هر گونه نگرانی اساسی در زمینه سلامت روان را با دقت بیشتری ارزیابی و تشخیص دهند و به درستی درمان کنند. مشاوره و روان‌درمانی نقش بسیار مهمی در پیشگیری از خودکشی و کاهش افکار مرتبط با آن، به ویژه در نوجوانان و جوانان، دارد.
