اختلال مصرف الکل به الگویی از نوشیدن گفته می‌شود که با مشکلاتی در کنترل مصرف، وابستگی ذهنی به الکل یا ادامه مصرف آن علی‌رغم ایجاد مشکلات همراه است. این اختلال همچنین شامل افزایش تدریجی میزان مصرف برای دستیابی به همان اثر یا بروز علائم ترک در صورت کاهش سریع یا قطع نوشیدن می‌شود. این وضعیت گاهی با اصطلاح الکلیسم نیز شناخته می‌شود.
مصرف ناسالم الکل، هر نوع نوشیدنی الکلی را در بر می‌گیرد که سلامت یا ایمنی فرد را به خطر می‌اندازد یا موجب بروز مشکلات مرتبط با الکل می‌شود. این امر شامل نوشیدن افراطی نیز می‌شود، حالتی که در آن مردان پنج نوشیدنی یا بیشتر و زنان حداقل چهار نوشیدنی را در مدت دو ساعت مصرف می‌کنند. مصرف بیش از حد الکل خطرات جدی برای سلامتی و ایمنی به همراه دارد.
این اختلال از درجات خفیف تا شدید متغیر است، اما حتی نوع خفیف آن نیز می‌تواند به مشکلات جدی‌تری منجر شود، به همین دلیل درمان زودهنگام اهمیت زیادی دارد.
زمانی که به علائم یک بیماری فکر می‌کنید، ممکن است بیشتر به نشانه‌های جسمی مانند درد، تب یا سرفه‌ای که برطرف نمی‌شود، توجه کنید. اما علائم اختلال مصرف الکل بیشتر به تغییرات رفتاری و خلقی مرتبط هستند، از جمله:
مصرف بیش از پنج نوشیدنی در روز یا ۱۵ نوشیدنی در هفته، نوشیدن سنگین در مردان محسوب می‌شود. برای زنان، مصرف بیش از چهار نوشیدنی در روز یا هشت نوشیدنی در هفته به‌عنوان مصرف سنگین در نظر گرفته می‌شود.
افراد مبتلا به این اختلال نه‌تنها با مشکلاتی مانند خماری و علائم ترک روبه‌رو می‌شوند، بلکه مصرف طولانی‌مدت و بیش‌ازحد الکل می‌تواند پیامدهای جدی‌تری برای سلامت آن‌ها داشته باشد. الکل یک ماده شیمیایی سرطان‌زا است و مصرف زیاد آن خطر ابتلا به سرطان مری را افزایش می‌دهد. از دیگر عوارض احتمالی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مصرف مداوم و بیش از حد الکل می‌تواند به بروز مشکلات جدی جسمی و روانی منجر شود، بنابراین تشخیص و درمان به‌موقع این اختلال اهمیت زیادی دارد.
متخصصان مراقبت‌های بهداشتی این اختلال را از طریق معاینه فیزیکی و بررسی علائمی که ممکن است ناشی از مصرف مداوم الکل باشد، شناسایی می‌کنند. برای ارزیابی دقیق‌تر، آن‌ها از معیارهای تعیین‌شده در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) استفاده می‌کنند و بر اساس علائم فرد، شدت اختلال را مشخص می‌کنند:
این ارزیابی به پزشکان کمک می‌کند تا بهترین روش درمانی را برای فرد انتخاب کنند.
روش درمانی بستگی به شدت اختلال دارد. اگر وضعیت حاد باشد، پزشک ممکن است درمان بستری یا توانبخشی در یک مرکز درمانی را پیشنهاد کند. سایر گزینه‌های درمانی شامل درمان رفتاری، دارودرمانی و گروه‌های حمایتی است.
انتخاب یک روش درمانی مؤثر تأثیر قابل‌توجهی در کاهش وابستگی به الکل و ارتقای کیفیت زندگی دارد. از آنجا که هر فرد به شیوه‌های درمانی مختلفی پاسخ می‌دهد، مشورت با متخصصان سلامت روان و اعتیاد می‌تواند در یافتن مناسب‌ترین راهکار مؤثر باشد.
کاهش مصرف الکل نه‌تنها به بهبود سلامت جسمی و روانی کمک می‌کند، بلکه موجب تقویت روابط اجتماعی، افزایش بهره‌وری شغلی و ارتقای سطح رضایت از زندگی نیز می‌شود. پذیرش مشکل و تلاش برای درمان، اولین قدم در مسیر بهبودی است. تجربه نشان داده که قطع کامل مصرف الکل همراه با حمایت خانواده، دوستان و پزشک معالج، مؤثرترین راه درمان است.
