ماری جوانا همچنین به عنوان علف های هرز، گلدان و علف در میان سایر اصطلاحات عامیانه شناخته می شود. به برگ ها، گل ها، ساقه ها و دانه های خشک شده گیاه شاهدانه اطلاق می شود که حاوی مواد روانگردان (تغییر دهنده ذهن) تتراهیدروکانابینول شیمیایی (تی. اچ. سی) و همچنین سایر ترکیبات مرتبط. مواد گیاهی شاهدانه را می توان در رزینی به نام حشیش یا مایع سیاه چسبنده ای به نام روغن حشیش نیز متمرکز کرد.
ماری‌جوانا رایج‌ترین ماده مخدر غیرقانونی مورد استفاده در جهان است که معمولاً به صورت سیگار دستی (مفصل) یا در لوله (بنگ) دود می‌شود. این ماده مخدر همچنین به شکل بلانت دود می شود. سیگاری که از تنباکو خالی شده و دوباره با مخلوطی از ماری جوانا و تنباکو پر شده است. دود ماری جوانا دارای بوی تند و متمایز شیرین و ترش است.
راه دیگر مصرف دارو مخلوط کردن برگ، گل، ساقه یا دانه گیاه با غذا یا دم کردن برگ ها به صورت چای است.
برخی از انواع گیاهان شاهدانه به عنوان کنف نیز شناخته می شوند، اگر چه کنف معمولاً به فیبر مشتق شده از چنین گیاهانی اشاره دارد. از لحاظ تاریخی، الیاف کنف برای ساختن طناب، کاغذ، پارچه و بوم بادبان استفاده شده است.
امروزه از الیاف کنف برای ایجاد بلوک های بتن برای پروژه های ساختمانی، پلاستیک های زیستی، جواهرات و سوخت های زیستی استفاده می شود. در آمریکای استعماری، تولید کنف طبق قوانین انگلیسی الزامی بود. در گذشته گیاهان شاهدانه از نظر تتراهیدروکانابینول (تی. اچ. سی)، جزء فعال شاهدانه، کم بودند و محصولات به دلیل نقششان در صنعت ارزش زیادی داشتند.
استفاده پزشکی از حشیش و ماری جوانا در دهه 1850 در آمریکا آغاز شد، زمانی که محصولات حاوی عصاره شاهدانه برای درمان بیماری هایی مانند درد و اسپاسم عضلانی تولید و فروخته شد. بلافاصله پس از آن، مقررات دارویی در برخی از ایالت ها معرفی شد. محصولات حاوی مواد ایجاد کننده عادت مانند حشیش اغلب به عنوان سم برچسب گذاری می شدند و در برخی موارد فقط با تجویز پزشک در دسترس بودند.
امروزه، ماری‌جوانا جزء دسته مواد مخدر طبقه بندی می‌شود، به این معنی که این دارو خطر سوء مصرف بالایی دارد و به نظر می‌رسد که هیچ کاربرد دارویی ندارد. با این حال، چندین کشور ماری جوانا را برای استفاده تفریحی بزرگسالان قانونی کرده اند، و برخی از کشورها نیز استفاده از ماری جوانا پزشکی را برای درمان برخی شرایط پزشکی مجاز می دانند.
در حالی که بسیاری خواستار قانونی شدن ماری جوانا برای درمان درد و حالت تهوع ناشی از ایدز، سرطان و سایر بیماری ها شده‌اند، شواهد بالینی نشان نمی‌دهد که مزایای درمانی حشیش پزشکی یا ماری‌جوانای پزشکی بر خطرات سلامتی آن بیشتر است.
برای این که توسط سازمان غذا و دارو یک داروی قانونی در نظر گرفته شود، یک دارو باید دارای ترکیبات کاملاً تعریف شده و قابل اندازه گیری باشد که از یک واحد (مانند یک قرص یا تزریق) به واحد بعدی سازگار باشد. از آن جایی که گیاه شاهدانه حاوی صدها ترکیب شیمیایی است که از گیاهی به گیاه دیگر متفاوت است (و آن ترکیبات مختلف ممکن است اثرات متفاوتی داشته باشند) و از آن جایی که این دارو معمولاً از طریق سیگار مصرف می شود، ارزیابی استفاده دارویی از آن دشوار است.
