افراد مبتلا به هراس اختصاصی فکر می کنند صدمه ای به آنها وارد خواهد شد، مثلا سگی آنها را گاز خواهد گرفت، یا اگر به از دست دادن کنترل بر خود فکر کنند، دچار پانیک می شوند. مثلا اگر از سوار بالابر شدن بترسند، از ضعف کردن به دنبال بسته شدن در بالابر شدن هم نگران خواهند بود.
ترس یک واکنش طبیعی است که هنگامی که فرد با خطر روبرو می شود بخاطر حفاظت از وی روی ومی دهد. در موقعیت های خطرناک، ترس یک حس طبیعی و مفید است ولی فوبیا یک نوع ترس نامعقول است که به شدت مبالغه آمیز و توهمی است.
هراس(فوبیا) شایع ترین اختلال روانی منفرد در ایالات متحده است. تخمین زده می شود که 5 تا 10 درصد از جمعیت این کشور به اختلالات مشکل زا و گاه ناتوان کننده مزبور مبتلا باشند.
شیوع طول عمر هراس اختصاصی حدود 10 درصد است. هراس اختصاصی شایع ترین اختلال روانی در زنان و دومین اختلال روانی شایع در مردان (پس از اختلالات مرتبط با مواد است).
شیوع شش ماهه هراس اختصاصی حدود 5 تا 10 درصد است. نسبت زن به مرد 2 به 1 و در نوع هراس از خون، آمپول، جراحت تقریبا 1 به 1 است. شیوع هراس ها در زنان 14 درصد تا 16 درصد و در مردان 7 درصد تا 7 درصد گزارش شده است.
بیشترین سن شیوع در هراس از طبیعت پیرامون و در هراس از خون- آمپول- جراحت، 5 تا 9 سالگی است، البته در سنین بالاتر هم ممکن است شروع شوند. در مقابل، بیشترین سن شروع هراس موقعیتی (به استثنای هراس از ارتفاعات) بام هراسی، سنین بالاتر یعنی اواسط دهه 20 است که به سن شروع بازار هراسی نزدیک می شود.
در گزارشات و تحقیقات بعمل آمده بیش از 80 نوع فوبیا ثبت شده است که در برخی موارد بسیار نادر و عجیب هستند.
فهرست اشیاء و موقعیت های ترس آور در هراس اختصاصی( به ترتیب نزولی فراوانی) عبارت است از:
البته فوبیا انواع مختلفی دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم:
علت اصلی و علمی فوبیا ناشناخته است. در برخی تحقیقات فوبیا را اکتسابی می دانند و بر این باورند که ترس از فرد دیگری یاد گرفته شده است. یکی از علل فوبیا، تجربه های کودکی می باشد و در برخی موارد نیز علت فوبیا را عوامل ژنتیکی می دانند.
تجربه ی حوادث ناراحت کننده می تواند یکی از علل فوبیا باشد. بعنوان مثال تجربه ی تصادف یا غرق شدگی می تواند باعث بروز این اختلال شود. برخی منابع ضربه های مغزی، مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی را نیز در بروز بیماری فوبیا سهسم می دانند.
معمولاً برای درمان فوبیا دو نوع درمان دارویی و رفتاردرمانی بکار گرفته می شود.
در روش دارودرمانی سعی بر این است که از داروهای آرامبخش و ضداضطراب جهت کاهش علایم روانی و جسمانی هراس استفاده شود.
در روش رفتاردرمانی از متدهای مختلف برای کاهش ترس استفاده می شود. یکی از این روش ها قرار دادن فرد در معرض منبع ترس در محیطی کنترل شده است. روش دیگر تغییر افکار غیر واقعی و به چالش کشیدن باورهای ناکارامد فرد است.
در روند درمان اختلال فوبیا بهترین روش، روش ترکیبی دارودرمانی و رفتاردرمانی است که با توجه به نوع ترس و شناخت روانپزشک از فرد بیمار تجویز می شود.
یکی از روش های موثر و موفق در درمان فوبیا نوروفیدبک است که با استفاده از تکنولوژی اقدام به برطرف کردن این بیماری می کنند.
کلینیک روانپزشکی دی به سرپرستی دکتر شهرام حسام بختیاری آماده ارایه خدمات مختلف روانپزشکی بصورت شبانه روزی به هموطنان عزیز می باشد.