یک تحلیل افزوده که اخیراً انجام شد گزارش کرد که میزان شروع اختلالات روان پریشی در بیماران دارای علائم روان پریشی مقدماتی در عرض 6 ماه 18 درصد و در عرض 1 سال 22 درصد و در عرض دو سال 29 درصد و در عرض سه سال 36 درصد بوده است. در یک مطالعه پیگیری مشخص شد که 73 درصد افراد دارای علائم مقدماتی که به سمت بیماری روان پریشی آستانه ای پیش می روند واجد ملاک های اسکیزوفرنیا خواهند شد.
در کودکان و نوجوانان علائم روان پریشی لزوماً شاخص اختلال روان پریشی آستانه ای در مقایسه با بزرگسالان نیستند. به طور مثال در 50 درصد از کودکان دچار افسردگی اساسی علائم روان پریشی وجود دارد. به علاوه مطالعات همه گیر شناسی نشان داده است که مجموعاً توهمات شنوایی در 9 تا 21 درصد کودکان دچار افسردگی اساسی علائم روان پریشی وجود دارد.
به علاوه مطالعات همه گیر شناسی نشان داده است که مجموعاً توهمات شنوایی در 9 تا 21 درصد کودکان و 4/8 درصد نوجوانان دیده می شود. بنابراین در کودکان ارتباط بین علائم روان پریشی تحت آستانه و بروز بیماری روان پریشی آتی ممکن است یک پیش بینی قابل اعتماد نباشد. با این همه شناسایی و پیگیری کودکان دچار سندرم روان پریشی ممکن است موجب افزایش درک اهمیت طولی این علائم شود.
مطالعات خانوادگی نشان داده اند که عوامل ژنتیکی در آسیب پذیری نسبت به اختلالات طیف اسکیزوفرنیا و سایر اختلالات روانی تأثیرگذارند. با توجه به این که سندرم روان پریشی و اسکیزوفرنیا با هم ارتباط دارند عوامل ژنتیکی احتمالاً حائز اهمیت هستند. به علاوه در کودکان فرزند خوانده والدین دچار اسکیزوفرنیا میزان بروز اسکیزوفرنیا بالاتر نیست اما در فرزندان تنی والدین دچار اسکیزوفرنیا این میزان بالاتر است.
عوامل محیطی اولیه که سبب افزایش بروز اسکیزوفرنیا می شوند عبارت اند از سوء تغذیه دوران جنینی، هیپوکسی در بدو تولد و احتمالاً عفونت های پیش از تولد. سایر عوامل محیطی عبارت اند از ضربه، استرس، ناملایمات اجتماعی و انزوا. سرانجام تعاملات ژن-محیط ممکن است بر حساسیت فرد نسبت به رویدادهای ناگوار محیطی تأثیر بگذارد.
هذیان های تخفیف یافته به صورت بدگمانی، افکار گزند و آسیب یا خودبزرگ بینی توصیف می شوند و منجر به بی اعتمادی به دیگران یا احساس خطر می شوند. هذیان های تخفیف یافته بر خلاف هذیان های بیماری تمام عیار ممکن است منجر به باورهای سستی در مورد نیات خصمانه دیگران یا خطرات شوند اما این هذیان ها به اندازه بیماری روان پریشی تمام عیار تثبیت شده و محکم نیستند.
توهمات تخفیف یافته شامل تغییر ادراک حسی نظیر ادراک پچ پچ، غرش یا سایه های آزاردهنده هستند؛ اما می توان آنها را مورد چالش قرار داد و شک در مورد واقعیت وجود آنها را مورد چالش قرار داد و شک در مورد واقعیت وجود آنها احتمالا در فرد وجود دارد.
در مطالعه مروری اخیری که در مورد متون مربوط به کارآزمایی های درمانی بیماران با خطر بسیار بالای بروز روان پریشی انجام شده بود نشان داد که مداخله زودرس با مداخلات روان شناختی و دارویی می تواند سبب کاهش علائم و حتی تعویق یا جلوگیری از بروز بیماری روان پریشی تمام عیار شود.
اکثر بیمارانی که دچار روان پریشی واضح شده اند ظرف چند ماه پس از شرکت در مطالعه این علائم را نشان دادند و دشوار است که مشخص کنیم آیا این بیماران از قبل و زمانی که به عنوان مقدماتی شناسایی شده است نشانه های اولیه شروع اسکیزوفرنیا را بروز داده اند یا خیر.
انواعی از رویکردهای درمانی به کار رفته اند از جمله درمان با ریسپریدون، الانزاپین، اسیدها چرب اشباع نشده چندگانه امگا-3، درمان شناختی رفتاری، شناخت درمانی و استفاده مداخلات روان شناختی یکپارچه شامل رویکردهای شناختی، آموزش روانی و آموزش مهارت های اجتماعی.