PET یک روش تصویربرداری پزشکی است و در این روش از ردیابهای رادیواکتیو برای ایجاد تصاویر سهبعدی از عملکرد بافتهای بدن استفاده میکنند. این تصاویر به پزشکان کمک میکند تا فرآیندهای متابولیک و عملکردی بدن را مشاهده و بررسی کنند، که در تشخیص و درمان اختلالات روانپزشکی، سرطان و بیماریهای قلبی و مغزی مفید است.
اختلالات روانپزشکی مانند اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی و اختلال طیف اوتیسم نسبتاً رایج هستند، اما تشخیص و درمان آنها همچنان دشوار است. با اینکه پزشکان قادر به شناسایی علائم بالینی این اختلالات هستند، اما دانش ما درباره ویژگیهای بیولوژیکی و علل فیزیولوژیکی آنها هنوز محدود است.
کارشناسان معتقدند که مشکلات سیناپسها، که ارتباط بین نورونها را ممکن میسازند، میتواند ویژگی اصلی بسیاری از اختلالات روانپزشکی باشد. اگر بتوانیم سیناپسها را در بیماران تحلیل کنیم، میتوانیم مبنای بیولوژیکی این اختلالات را بفهمیم. اما مشاهده سیناپسها در انسانهای زنده تاکنون دشوار بوده است. خوشبختانه، محققان دانشگاه یوکوهاما سیتی و سایر موسسات در ژاپن در حال کار بر روی راهحلی برای این مشکل هستند.
در مقالهای که ماه گذشته انتشار یافت، محققان به رهبری پروفسور تاکویا تاکاهاشی از دانشگاه یوکوهاما سیتی، یک فناوری جدید برای مشاهده گیرندههای AMPA با استفاده از PET و یک ردیاب شیمیایی خاص به نام [11C]K-2 را معرفی کردند. گیرندههای AMPA نقش مهمی در انتقال عصبی دارند و این روش میتواند به درک بهتر مکانیسمهای اختلالات روانی کمک کند.
در این مطالعه، محققان با استفاده از PET و ردیاب [11C]K-2، اسکن مغز 149 بیمار مبتلا به اختلالات روانپزشکی را انجام دادند. آنها تراکم گیرندههای AMPA را در مغز تجسم کردند و رابطه آن را با شدت بیماریهای اختلالات طیف اوتیسم، افسردگی، اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی بررسی کردند. همچنین، تراکم گیرندههای AMPA بین بیماران و افراد سالم مقایسه شد. این تحقیق به درک بهتر مکانیسمهای بیولوژیکی اختلالات روانپزشکی کمک میکند.
تحلیلها نشان میدهد که کاهش یا توزیع نامتعادل گیرندههای AMPA میتواند باعث اختلالات روانپزشکی مختلف شود. هر بیماری ویژگیهای خاص خود را دارد. مثلاً در اسکیزوفرنی، نواحی مغزی مرتبط با علائم مثبت (مثل توهم) همیشه با نواحی مرتبط با علائم منفی (مثل عدم انگیزه) همپوشانی ندارند.
این نشان میدهد که تعامل بین نواحی مغز، علائم مختلف را تنظیم میکند. در اختلالات طیف اوتیسم، شدت علائم با افزایش تراکم AMPA در قشر مغز همراه است، که ممکن است باعث اختلال در ادراک حسی و سرریز اطلاعات حسی شود.
به جز افسردگی، سه اختلال روانپزشکی دیگر تفاوتهای قابل توجهی در تراکم گیرندههای AMPA در مغز نشان دادند. هر اختلال توزیع منحصر به فردی از این گیرندهها داشت. جالب است که مناطق مرتبط با شدت بیماری و مناطق متفاوت بین افراد سالم و بیمار همپوشانی نداشتند.
به طور کلی، یافتههای این مطالعه نشان میدهد که این فناوری جدید میتواند گیرندههای مهم سیناپسی را تجسم کند و بیماریهای روانپزشکی را در سطح بیولوژیکی توصیف کند.
تاکاهاشی امیدوار است که این روش جدید به تشخیص و درک بهتر اختلالات روانپزشکی کمک کند و تأثیر مثبتی بر صنایع بهداشتی و دارویی داشته باشد. او بیان داشت که این روش میتواند به درمانها و تشخیصهای دقیقتر و بهبود نتایج درمانی منجر شود، که در نهایت کیفیت زندگی بیماران را بهتر میکند.