بسیاری از افراد مبتلا به اعتیاد دارای مشکلات سلامت روانی مانند اختلال دوقطبی هستند. اختلال دوقطبی که زمانی به عنوان افسردگی شیدایی شناخته می‌شد، باعث ایجاد نوسانات خلقی بین حالت‌های اوج و فرود شدید احساسی می‌شود.
در یک مطالعه بر روی افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، تقریباً 60٪ از آن‌ها سابقه سوء مصرف مواد داشتند. اگرچه دلیل این موضوع به طور کامل مشخص نیست، اما اختلال دوقطبی می‌تواند افراد را به سمت سوء مصرف مواد مخدر و الکل سوق دهد. مواد مخدر و الکل اغلب علائم اختلال دوقطبی را تشدید می‌کنند. حتی افرادی که سابقه مشکلات سلامت روانی ندارند نیز ممکن است است در نتیجه مصرف مواد مخدر دچار اختلال دوقطبی شوند.
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی نوسانات شدیدی در خلق و خوی خود تجربه می‌کنند. این دوره‌ها می‌توانند برای چند روز یا حتی چند هفته ادامه داشته باشند و ممکن است چندین بار در هفته یا سال رخ دهند. اختلال دوقطبی همچنین منجر به تغییرات قابل توجهی در سطح انرژی و تمرکز می‌شود.
هم ژنتیک و هم عدم تعادل شیمیایی در مغز می‌توانند منجر به اختلال دوقطبی شوند. محیط‌های آسیب‌زا نیز به عنوان یک عامل خطر برای این اختلال شناخته می‌شوند. این اختلال می‌تواند مشکلات مالی و حقوقی، اعتیاد، مسائل مربوط به روابط و حتی خودکشی را به دنبال داشته باشد. بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است برای کاهش مشکلات ناشی از بیماری خود به مصرف مواد مخدر روی آورند.
چهار نوع دوره وجود دارد که افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است با آن‌ها مواجه شوند. این دوره‌ها شامل موارد زیر هستند:
دوره‌های شیدایی: در طول این دوره، فرد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است احساس شادی بیش از حد یا خصومت کند. این دوره‌ها می‌توانند یک هفته یا بیشتر طول بکشند و ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان وجود داشته باشد.
دوره‌های هیپومانیک: تفاوت‌های جزئی بین دوره‌های هیپومانیک و مانیک وجود دارد. تفاوت اصلی این است که دوره‌های هیپومانیک کوتاه‌تر هستند و حداقل ۴ روز طول می‌کشند و شدت کمتری دارند.
دوره‌های افسردگی اساسی: این دوره‌ها باعث می‌شوند افراد احساس افسردگی کنند و علاقه خود را به فعالیت‌ها از دست بدهند. برای اینکه خلق افسرده یک فرد با تعریف بالینی یک دوره مطابقت داشته باشد، باید حداقل ۲ هفته ادامه یابد.
دوره‌های مختلط: برخی از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی دوره‌های مختلط را تجربه می‌کنند که شامل ویژگی‌های دوره‌های شیدایی، هیپومانیک و افسردگی اساسی است.
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی دو دسته برای اختلال دوقطبی ارائه می دهد: دوقطبی I و دوقطبی II.
افراد مبتلا به دوقطبی I یک یا چند دوره شیدایی یا مختلط را تجربه می‌کنند که پس از آن دوره‌های افسردگی اساسی یا هیپومانیک رخ می‌دهد. افراد مبتلا به دوقطبی II یک یا چند دوره افسردگی اساسی دارند که با یک دوره هیپومانیک همراه است. دوقطبی I نسبت به دوقطبی II شدیدتر است.
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی اغلب برای خود درمانی به مواد مخدر و الکل روی می‌آورند. این مواد در ابتدا ممکن است علائم دوره‌های شیدایی و افسردگی را کاهش دهند، که این موضوع تا حدی توضیح می‌دهد چرا بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی به اعتیاد دچار می‌شوند.
مصرف مکرر مواد مخدر باعث تغییرات فیزیکی در مغز می‌شود. بارزترین تغییر در سیستم پاداش مغز است که مصرف مواد مخدر را لذت‌بخش می‌کند. با این حال، این تغییرات می‌توانند به رفتارهای اجباری و مصرف مداوم مواد منجر شوند.
مواد مخدر می‌توانند سایر بخش‌های مغز را که بر خلق و خو و رفتار تأثیر می‌گذارند، دوباره سیم‌کشی کنند. سوء مصرف مواد مخدر و اعتیاد می‌تواند تغییراتی در مغز ایجاد کند که منجر به اختلال دوقطبی شود. حتی افرادی که قبل از اعتیاد از نظر روانی سالم بودند نیز ممکن است به اختلال دوقطبی مبتلا شوند.
علائم اختلال دوقطبی در افراد مختلف متفاوت است و همچنین علائم متفاوتی برای دوره‌های شیدایی و افسردگی وجود دارد. افرادی که از اعتیاد نیز رنج می‌برند، معمولاً علائم شدیدتری از اختلال دوقطبی را تجربه می‌کنند.
علائم دوره شیدایی عبارتند از:
برخی افراد دوره‌های شیدایی را به قدری شدید تجربه می‌کنند که قادر به عملکرد در محیط‌های اجتماعی یا شغلی نیستند. این افراد ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشند. دوره‌های شیدایی معمولاً ناشی از مصرف مواد مخدر نیستند، که این موضوع تشخیص اختلال دوقطبی را در صورت وجود اعتیاد دشوار می‌کند.
علائم دوره افسردگی اساسی عبارتند از:
دوره‌های افسردگی اساسی می‌توانند باعث شوند افراد نتوانند در محیط‌های اجتماعی یا شغلی به درستی عمل کنند. برای اینکه خلق افسرده یک فرد با تعریف بالینی یک دوره مطابقت داشته باشد، باید حداقل ۲ هفته ادامه یابد. مشابه دوره‌های شیدایی، یک دوره افسردگی اساسی واقعی نتیجه سوء مصرف مواد نیست.
تشخیص اختلال دوقطبی در افراد معتاد دشوار است، زیرا علائم دوره‌های اختلال دوقطبی با بسیاری از علائم سوء مصرف مواد مخدر و اعتیاد مشابهت دارند. پزشکان برای تشخیص اختلال دوقطبی و اعتیاد از چندین آزمایش و ارزیابی برای تشخیص دقیق‌تر استفاده می‌کنند.
برای افرادی که همزمان با اختلال دوقطبی و اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کنند، درمان باید به مدیریت هر دو مشکل به طور همزمان کمک کند. درمان معمولاً شامل ترکیبی از داروها و روان‌درمانی باشد. یک تیم درمانی می‌تواند به توضیح و ارائه اطلاعات در مورد گزینه‌های درمانی در دسترس کمک کننده باشد.
کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد دی با بیش از سه دهه سابقه درخشان در زمینه ترک انواع مواد مخدر، به صورت بیست و چهار ساعته پذیرای بیماران گرامی می‌باشد.
