خانواده بیماران سوء مصرف کننده مواد مخدر نیز ممکن است به آخر خط برسند. اصطلاح به آخر خط رسیدن برای هم وابسته ها نیز می تواند به کار رود. خانواده بیماران بهبود یافته نیز ممکن است به آخر خط برسند. به آخر خط رسیدن خانواده نیز تشابهات زیادی با وضعیت بیماران دارد.
یعنی خانواده نیز باید رنج ناشی از حمایت ناسالم از بیمار و پیامد های مصرف مواد مخدر را تجربه نموده تا بر خود سازی و شروع تغییر در خود تمرکز نمایند. خانواده بیماران نیز باید به آخر خط برسند یعنی مرحله‌ای که در آن به این باور واقف گردند که در ارتباط با بیماری بیمارشان کاری از دست آن ها بر نخواهد آمد.
در نتیجه در این مرحله است که بیمار را رها ساخته و به ایجاد تغییر در خود خواهند پرداخت. خانواده نیز باید به این باور برسند که تغییر در بیمار مستلزم ایجاد تغییر در خویش است. او نمی تواند بیمار را تغییر داده و رنج بیماری را به دوش کشد. سنگینی رنج بر دوش کشیدن بیماری حتی از چند هزار تن آجر نیز سنگین‌تر است و لذا کاری از دست آن ها بر نیامده و در برابر بیماری ناتوان و عاجز خواهند بود.
این مرحله منحصر به فرد در فرآیند درمان بیماری و به معنی آخر خط خانواده است. نقطه رهایی از بیماری اعتیاد بیمار و شروع تغییر در خویش است. در این مرحله خانواده به ایجاد تغییر و بازسازی باورها، احساسات، نگرش، بینش، روش کار، عواطف در خویش پرداخته و تحمل شرایط پس از آن حتی عود بیماری برای او آسان تر خواهد بود.
به نظر می رسد در این مرحله خانواده به خود آگاهی در ارتباط با خود و بیمارش خواهد رسید. بیماری بیمار و خانواده لازم و ملزوم هم است. رسیدن به آخر خط در خانواده باعث تغییر در این معادله خواهد شد. یعنی خانواده به باوری برای اقدام جهت کنترل احساسات خویش و جدا ساختن مسیر زندگی خود خواهد رسید. زمان این مرحله چندان مشخص نیست اما هرچه رنج خانواده بیشتر باشد رسیدن به این مرحله سریع تر اتفاق خواهد افتاد.
یکی از مهم‌ترین اشتباهاتی که اعضای خانواده ممکن است مرتکب شوند درگیری زیاد در بیماری سوء مصرف کنندگان مواد مخدر است. هر چند پیگیری و ترغیب بیمار به حضور در جلسات مشاوره و شروع درمان می‌تواند مؤثر باشد اما باید توجه داشت که از حد معینی تجاوز نکند. منظور از حدود، مشخص کردن دقیق وظایف و مسئولیت‌های خانوادگی است.
وظایف مادری و همسری خود را به درستی انجام نداده و بیمار شده، اقدام به مصرف دارو می کنید، دچار انواع بیماری‌های جسمی و روانی شده و عملکرد اجتماعی شما مختل گردیده و از طرفی بیمارتان به مصرف مواد مخدر ادامه می‌دهد. در چنین شرایطی بدانید در دام بیماری او گرفتار شده‌اید. مثال عروسک خیمه شب بازی می تواند مثال خوبی باشد. همانند این است که شما مانند عروسکی بوده که فرد دیگری آن گونه که بخواهد شما را به هر سمت و سویی می‌کشاند.
راه رهایی از این بازی دریافتن هویت خویشتن است. هویتی که سالیان سال در پس سکوت و قهر با خویشتن به فراموشی سپرده شده است. نقطه شروع آن بازگشت به گوهر و جوهر وجودی خویش می باشد. چنین بازگشتی با طرح این سوال آغاز می‌شود که من که بودم و اکنون چه شدم.
