میزان وابستگی جسمی مواد روانگردان بستگی به میزان مواد مخلوط شده دارد. اکستازی روی یکی از هورمون های اصلی مغز یعنی سروتونین اثر می گذارد و به همین دلیل اثر مخرب کننده بر روی سلول های مغزی دارد که البته میزان تخریبی آن وابسته به میزان مصرف است.
اولین اثرات آن در حافظه است. این افراد بیشتر از افراد معمولی دچار فراموشی می شوند. مثلاً زمانی که برای خرید کردن چیزهای متفاوت می روند، بیشتر آن ها را فراموش می کنند.
تحقیقاتی که روی حیوانات انجام شده، نشان داده یکی دیگر از اثرات اکستازی این است که جریان خون را در مغز تغییر می دهد. در مغز سیستم مخصوصی وجود دارد که جریان خون را کنترل می کند و مانع این می شود که مواد مضر وارد مغز شوند.
اکستازی باعث می شود که این سیستم حفاظتی صدمه ببیند. همین کاهش حفاظت باعث ورود ویروس ها و مواد مضر به مغز می شود و صدمات غیرقابل برگشتی به مغز می زند.
دانشمندان در تحقیقی روی موش ها طی هشت هفته فقط چهار بار قرص از گروه اکستازی به آنها دادند (این همان قرصی است که معمولاً در پارتی ها استفاده می شود). سپس ماده ای رنگی وارد خون موش ها کردند و متوجه شدند با اینکه در هشت هفته فقط چهار بار از این قرص استفاده شده باز همه سیستم حفاظتی جریان خون مغز موش را نابود کرده و این ماده رنگی به خوبی در مغز موش دیده می شود.
البته این حالت احتمالاً در مورد انسان بین ۵ تا ۶ سال طول می کشد. مهم تر این است که اثرات تخریبی سیستم حفاظتی مغز حتی سالها بعد از آخرین استفاده از قرص همچنان باقی می مانند.
مشتقات کانابیس عبارتند از حشیش، ماریجوانا و جوینت. کانابیس یک گیاه است که حداقل چهار هزار سال است که شناخته شده و از آن به عنوان ماده غذایی و ماده معالجه کننده استفاده می شده و به دلیل تأثیرات آن بر روی انسان در داستان های باستان آن را به عنوان هدیه خدایان می نامیدند.
امروزه این گیاه یکی از پرمصرف ترین مواد مخدر غیرقانونی در دنیا می باشد و حداقل ۱۵۰ میلیون انسان در سراسر دنیا از این ماده استفاده می کنند.
حشیش مدل فشرده این گیاه است. گل های خشک شده و نوک برگ های آن را به عنوان ماریونا می فروشند. نحوه استفاده از آن از راه دود کردن است. برای دود کردن آن گاهی آن را لای کاغذ سیگار می پیچند که به آن جوینت می گویند و گاهی هم با دستگاهی همانند بافور می کشند.
نحوه دیگر استفاده از آن از طریق دهان است. در این صورت، از حشیش برای درست کردن شیرینی مخصوص استفاده می کنند و یا خیلی به ندرت به صورت نوشیدنی گرم آن را می نوشند.
استفاده مرتب از مواد توهم زا به هر صورتی اثرات منفی بر روی فعالیت های مغزی دارد. در تحقیقات روی این دسته از ماده مخدر متوجه شده اند که اکثر افرادی که به این ماده معتاد هستند، این علائم را نشان می دهند:
کاهش حافظه کوتاه مدت، عدم قدرت در تفکر منطقی، ضعف در قضاوت صحیح؛ که این تأثیرات تنها حین استفاده از این ماده مشاهده می گردد و بعد از عبور از مغز قدرت بازسازی مغز بازمی گردد و فقط چیزی باقی می ماند این است که این افراد کلاً قدرت یادگیری شان کاهش می یابد.
کانابیس از موادی است که علاوه بر اعتیاد جسمانی اعتیاد روانی ایجاد می کند که بیشتر مصرف کنندگان آن را مهم نمی دانند، در حالی که خیلی قوی است و در حقیقت اعتیاد به کانابیس نردبانی است به سوی مواد مخدر قوی مثل هروئین و کوکائین.
