دهم خرداد ماه مصادف با سی و یکم ماه می، روز جهانی بدون دخانیات نامگذاری شده است. مصرف دخانیات سالیانه باعث مرگ بیش از پنج میلیون نفر در دنیا می شود، در حالی که کمپانی ها و کارخانه های چند ملیتی سالیانه یک صد میلیارد دلار از طریق تهیه و توزیع انواع محصولات دخانی سود کسب می نمایند و این نشان می دهد یک جریان مخوف و مافیایی با طرف هزینه های کلان به دنبال توسعه مصرف دخانیات است و روز جهانی عاری از دخانیات یک همت جهانی برای مبارزه با این پدیده شوم و برخورد با کمپانی های مافیایی و حفظ سلامت جامعه، به خصوص نسل جوان است.
امروزه ضرر و زیان های جسمی، روحی، معنوی، فرهنگی و مالی ناشی از مصرف دخانیات بر کسی پوشیده نیست، طبق آمار سازمان جهانی بهداشت مصرف دخانیات عامل نود درصد سرطان های ریوی و یکی از عوامل اصلی مرگ و میرهای ناشی از بیماری های قلبی و عروقی در دنیا شناخته شده است.
اعتیاد به مواد مخدر یکی از مشکلات بهداشتی و اجتماعی قرن حاضر و از مهم ترین دغدغه های فکری و یکی از ناگوارترین آسیب های اجتماعی است. اعتیاد به مواد مخدر و الکل نه تنها منجر به آسیب های شدید و عمیق جسمی و روانی در فرد مبتلا می گردد، بلکه باعث آسیب های اجتماعی متعدد نظیر طلاق، بزهکاری و بیکاری هم می شود.
مطالعات زیادی نشان داده است که اغلب بیماران دچار سوء مصرف مواد مخدر به طور هم زمان به بیماری های جسمی متعدد مبتلا هستند. هم چنین این افراد با احتمال مرگ و میر بیشتر مواجه اند، به نحوی که عمر افراد دچار سوء مصرف مواد مخدر به طور متوسط سیزده سال کمتر از سایرین است.
اعتیاد به مواد مخدر مسئله ای است که از دیرباز، متناسب با شدت و وخامت آن مورد توجه قرار گرفته است. زمانی در کشورهای ایران و چین برای مبارزه با اعتیاد به مواد مخدر دست به کشتار معتادان می زدند و مدتی هم این افراد را به حال خود رها کردند ولی بعد از مدت زمانی دست از این کارها کشیده و شروع به برگزاری سمینارها و کنفرانس ها کردند، بدون این که در جهت بر طرف کردن اعتیاد مورد بهره وری قرار گیرند.
بررسی پدیده اعتیاد به مواد مخدر در قالب علوم پزشکی، روان شناسی و جامعه شناسی صورت می گیرد. از سال 1964 میلادی سازمان بهداشت جهانی استفاده از عبارت وابستگی دارویی یا وابستگی به دارو را به جای اصطلاح اعتیاد توصیه نموده است. اما استفاده از اصطلاح اعتیاد هنوز رایج است.
اعتیاد بر پایه انکار است. بیشتر معتادان اعتیادشان را نمی پذیرند و اصرار دارند، اگر دیگران کاری به کارشان نداشته باشند، می توانند هر وقت بخواهند اعتیادشان را کنار بگذارند. افراد معتاد کنترلی بر رفتار خود ندارند و حتی اگر بدانند که به خود و دیگران آسیب می رسانند نمی توانند اعتیادشان را ترک کنند.
فرد معتاد به مواد مخدر بدون درمان اعتیاد به مصرف خود ادامه می دهد و در خطر از دست دادن شغل و خانواده و سلامت و حتی زندگیشان هستند و با گذشت زمان اعتیادش وخیم تر می شود.
