بنزودیازپین‌ها که معمولاً به عنوان «بنزو» شناخته می‌شوند، داروهایی هستند که در دسته تضعیف کننده‌های سیستم عصبی مرکزی قرار می‌گیرند. این داروها عمدتاً به دلیل خواص آرام‌بخش و تسکین‌دهنده‌شان تجویز می‌شوند که به کاهش اضطراب، القای خواب و پیشگیری یا کاهش تشنج کمک می‌کنند. متأسفانه، بنزوها اغلب مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند.
ده‌ها نوع بنزودیازپین با نسخه پزشک در دسترس هستند و نسخه‌های غیرقانونی و تقلبی آن‌ها نیز در بازار سیاه یافت می‌شوند. بنزودیازپین‌های تجویز شده برای استفاده سرپایی معمولاً به صورت قرص یا کپسول برای بلعیدن هستند، در حالی که انواع تزریقی آن‌ها در بیمارستان‌ها استفاده می‌شود. این داروها دارای قدرت‌های مختلفی هستند؛ برخی کوتاه اثر هستند و اثراتشان چند ساعت طول می‌کشد، در حالی که برخی دیگر اثر طولانی دارند و اثراتشان چندین روز باقی می‌ماند.
بنزودیازپین‌ها برای مصرف روزانه و طولانی مدت طراحی نشده‌اند، هرچند برخی افراد به این شکل از آن‌ها استفاده می‌کنند. این داروها به عنوان مواد کنترل شده طبقه‌بندی می‌شوند و مصرف آن‌ها بدون نسخه از یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی غیرقانونی است.
تشخیص علائم سوء مصرف بنزودیازپین اولین گام مهم برای دریافت کمک مورد نیاز است. برای بسیاری از افراد، سوء مصرف بنزو به تدریج و با گذشت زمان ایجاد می‌شود، زیرا بدن به دارو عادت می‌کند. یکی از مشکلات اثر سریع این داروها این است که تحمل به سرعت افزایش می‌یابد، به طوری که برخی افراد در عرض دو تا سه ماه نسبت به دوز اولیه خود مقاوم می‌شوند. این می‌تواند منجر به افزایش خودسرانه دوز مصرفی شود، زیرا فرد احساس می‌کند که دارو مانند گذشته تأثیر ندارد.
این روند اغلب به الگویی برای توجیه رفتار فرد تبدیل می‌شود که می‌تواند در طول زمان به اختلال مصرف مواد منجر شود.
متأسفانه، نزدیکان فرد معمولاً تا زمانی که الگو کاملاً آشکار نشود، قادر به تشخیص آن نیستند. در آن زمان، فرد معمولاً رفتارهای سوءمصرف را نشان می‌دهد. برخی از رفتارهای رایجی که باید در هنگام مقابله با مصرف نادرست بنزودیازپین به آن‌ها توجه داشت عبارتند از:
این نشانه‌های هشداردهنده معمولاً حاکی از وقوع سوءمصرف مواد هستند و ممکن است به اختلال مصرف مواد منجر شوند.
تشخیص رسمی که در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی برای شرایط سلامت رفتاری استفاده می‌شود، اختلال مصرف آرام‌بخش یا ضداضطراب نامیده می‌شود. این اختلال شامل مصرف بنزودیازپین است و برای تشخیص آن، ارزیابی رسمی توسط یک متخصص دارای مجوز ضروری است. در طول ارزیابی، متخصص به دنبال انواع رفتارها و تجربیات مختلف خواهد بود که ممکن است به تشخیص و طرح درمانی بالقوه منجر شود.
معیارهای زیر برای تشخیص اینکه آیا سوء مصرف یا اختلال مصرف مواد وجود دارد، استفاده می‌شوند:
برای تشخیص اختلال مصرف مواد در یک فرد، باید حداقل دو مورد از این معیارها را در طول ۱۲ ماه مشاهده شود.
یادآوری این نکته مهم است که برخی از افرادی که بنزودیازپین‌ها برایشان تجویز می‌شود، هیچ یک از این رفتارها یا علائم سوءمصرف را تجربه نمی‌کنند. با این حال، برای کسانی که این علائم را تجربه می‌کنند، درمان توصیه می‌شود.
عوارض جانبی مضر بنزودیازپین‌ها ممکن است در حین استفاده یا سوءمصرف و بلافاصله پس از کاهش اثرات آن‌ها ایجاد شود. برخی از عوارض جانبی فوری عبارتند از:
برخی از عوارض جانبی طولانی‌مدت بنزودیازپین‌ها شامل موارد زیر است:
از آنجایی که بنزودیازپین‌ها بر عملکرد مغز تأثیر می‌گذارند و خاصیت ضداضطرابی دارند، استفاده طولانی مدت یا مصرف دوزهای بالاتر از حد توصیه شده می‌تواند منجر به بروز مشکلات پزشکی بسیار جدی شود. برخی از شدیدترین موارد ترک بنزودیازپین به دلیل خطرات جدی و تهدید کننده زندگی رخ می‌دهند، زیرا بدن بدون دارو در حال مبارزه است. عوامل متعددی مانند سن، جنسیت، سابقه پزشکی و بسیاری از عوامل دیگر در ارزیابی ترک بنزودیازپین نقش دارند که می‌توانند بر نحوه واکنش بدن تأثیر بگذارند.
علائم ترک بنزودیازپین شامل موارد زیر است:
اگر فردی پس از قطع مصرف بنزودیازپین هر یک از این علائم را تجربه کند، ممکن است نیاز به مراقبت‌های پزشکی داشته باشد، زیرا بدون مداخله پزشکی خطر مصرف بیش از حد وجود دارد.
خطر وابستگی جسمی و روانی به بنزودیازپین‌ها با مصرف مداوم در طول زمان افزایش می‌یابد. این داروها همچنین پتانسیل بالایی برای مصرف هم‌زمان با سایر مواد، به ویژه الکل، دارند که می‌تواند منجر به عوارض احتمالی اوردوز شود.
بیشتر برنامه‌های ترک بنزودیازپین شامل کاهش تدریجی و ایمن داروها برای کمک به تنظیم و کاهش سطح آن‌ها در بدن بدون بروز علائم است. این فرآیند معمولاً به یک محیط پزشکی مانند برنامه درمانی بیمارستانی یا بستری نیاز دارد.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان آماده‌اید تا به اعتیاد به بنزودیازپین‌ها پایان دهید، امروز با یک ارائه‌دهنده درمان تماس بگیرید و به سمت بهبودی گام بردارید.
کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد دی با بیش از سه دهه سابقه درخشان در زمینه ترک انواع مواد مخدر، به صورت بیست و چهار ساعته پذیرای بیماران گرامی می‌باشد.
