شاهدانه، حشیش یا ماری جوانا، اصطلاح کلی است که برای گیاهان شاهدانه استفاده می شود، زمانی که گیاهان برای اثرات لذت بخش استفاده می شوند. حشیش ممکن است تا ارتفاع حدود پنج متر رشد کند، اما سویه‌های مورد استفاده برای اثرات تولید دارو معمولاً دارای ساقه کوتاه و بسیار منشعب هستند.
اگزودای رزینی ارزشمندترین قسمت گیاه است زیرا حاوی بالاترین غلظت تتراهیدروکانابینول (تی. اچ. سی) است که یک اصل توهم زایی فعال مرتبط با قدرت گیاه است و اصطلاحات شاهدانه و ماری جوانا را نیز شامل می شود. از سر گل، میوه، دانه، برگ، ساقه و پوست گیاه حتی اگر قدرت این قسمت های گیاه به طور قابل توجهی کمتر از خود رزین خالص باشد، استفاده می شود.
گیاهان شاهدانه آزادانه در سراسر مناطق معتدل جهان رشد می کنند، اما محتوای رزین موجود در گیاه با توجه به منشاء جغرافیایی گیاه و آب و هوای منطقه ای که گیاه در آن رشد می کند، تفاوت قابل ملاحظه ای دارد. آب و هوای گرم، خشک و مرتفع از نظر قدرت گیاه مطلوب ترین در نظر گرفته می شود. کشت دقیق نیز عامل مهمی در تولید رزین محسوب می شود. جلوگیری از گرده افشانی و کوتاه کردن برگ های بالایی برای تولید بوته کوتاه باعث افزایش محتوای رزین در بلوغ گیاه می شود.
حشیش، چرس، غنجه، بنگ، کانابیس، کف و داغا از دیگر نام‌هایی هستند که برای انواع و فرآورده‌های شاهدانه اطلاق می‌شود. حشیش، قوی ترین داروی شاهدانه است که معمولاً حداقل دو برابر قوی تر است، اما گاهی اوقات تا ده برابر قوی تر است. فرآورده های شاهدانه در دسته مواد توهم زا قرار می گیرد.
تعداد بسیار کمی از مناطق جغرافیایی قادر به تولید گیاهی غنی از رزین برای تولید حشیش هستند. مگر این که الک و پودر شود، حشیش به شکل سفت شده و قهوه ای رنگ ظاهر می شود که درجه تیرگی آن نشان دهنده قدرت آن است. زمانی که حشیش به عنوان شیرینی خورده شود یا نوشیده شود، تنظیم این اثرات دشوارتر است. که در هند این آماده سازی صمغی چارا نامیده می شود.
در حالی که حشیش و چارا از رزین خالص ساخته می شوند، غنجه از سر، ساقه، برگ و سرشاخه های گل دار تهیه می شود که رزین کمتری دارند و در نتیجه قدرت کمتری دارند. با این حال، غنجه یکی از قوی‌ترین اشکال حشیش است. این گیاه از گیاهان مخصوص کشت شده در هند تهیه می شود و قسمت های گل دار آن دارای تراوش صمغی نسبتاً سخاوتمندی است. حشیش قدرت اعتیاد آوری بالایی دارد و ترک حشیش نسبتاً دشوار است.
بنگ کم مصرف‌ترین داروی شاهدانه‌ای است که در هند استفاده می‌شود. بنگ شامل تاپ های گل دار موجود در غنجه نیست، در نتیجه بنگ، تنها حاوی مقدار کمی رزین (پنج درصد) است. بنگ یا نوشیده می شود یا دود می شود. هنگامی که نوشیده می شود، برگ ها به پودر ریز تبدیل می شوند، دم می شوند و سپس برای استفاده فیلتر می شوند. بنگ در مراسم های مذهبی هندو نوشیده می شود.
ماری‌جوانا در مقایسه با سایر اشکال آماده سازی شاهدانه ملایم در نظر گرفته می‌شود، اگر چه از نظر قدرت مشابه بنگ مورد استفاده در هند است، به طور معمول آن را دود می کنند، اما گاهی اوقات آن را به عنوان چای دم می کنند یا در کیک می پزند. ماری جوانا از نظر قدرت بسیار متفاوت است.
