پژوهشگران Weill Cornell Medicine با همکاری مرکز بهداشت روانی جوانان اظهار داشته‌اند که افزایش طبیعی مواد شیمیایی بدن موسوم به اندوکانابینوئیدها می‌تواند خواص اعتیادآور مواد افیونی نظیر مورفین و اکسی‌کدون را کاهش دهد و در عین حال اثرات تسکین دهنده درد آن‌ها را حفظ کند. اندوکانابینوئیدها از طریق تعامل با گیرنده‌های کانابینوئیدی، که در تنظیم عملکردهایی چون حافظه، احساسات، خواب و اشتها نقش دارند، اثر می‌گذارند.
مواد افیونی که برای تسکین درد تجویز می‌شوند، علاوه بر کاهش درد، باعث ایجاد حس سرخوشی می‌شوند و به همین دلیل می‌توانند اعتیادآور باشند. نتایج این تحقیق، که در مجله Science Advances منتشر شده، به امکان توسعه درمانی اشاره دارد که می‌تواند در کنار مواد افیونی مصرف شود و اثرات اعتیادآور آن‌ها را کاهش دهد.
براساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده، در سال ۲۰۲۳ بیش از ۸۰ هزار نفر بر اثر سوءمصرف یا اوردوز مواد افیونی جان خود را از دست دادند. این بحران ملی عمدتاً ناشی از مصرف غیرقانونی مواد افیونی بوده است. به گفته دکتر فرانسیس لی، رئیس بخش روانپزشکی در Weill Cornell، خطر وابستگی به این داروها همواره وجود دارد.
این پروژه با همکاری دکتر آنجلی راجادیاکشا و دکتر لی آغاز شد. دکتر لی در حال مطالعه ارتباط اندوکانابینوئیدها با اضطراب و ترس بود، در حالی که دکتر راجادیاکشا بر مدل‌های اعتیاد به کوکائین متمرکز بود. هنگامی که شواهدی درباره تعامل سیستم‌های مواد افیونی و اندوکانابینوئید منتشر شد، این دو تصمیم به همکاری گرفتند.
اندوکانابینوئیدها و مواد افیونی هر دو سیستم پاداش مغز را از طریق مسیرهای متفاوت تحریک می‌کنند. برخلاف انتظار اولیه محققان، ترکیب این دو سیستم رفتارهای اعتیادآور را به‌طور هم‌افزا افزایش نداد، بلکه اثرات پاداش‌دهی مواد افیونی را کاهش داد.
تیم پژوهشی افزایش دو نوع اندوکانابینوئید، آناندامید (AEA) و 2-AG را بررسی کرد. اگرچه نتایج مرتبط با AEA ناامیدکننده بود، اما تقویت سطح 2-AG باعث کاهش رفتارهای اعتیادآور و حفظ اثرات تسکین‌دهنده درد در موش‌ها شد. استفاده از ماده شیمیایی JZL184، که تجزیه 2-AG را مهار می‌کند، موجب شد سطح این ماده در مغز افزایش یابد و رفتارهای مرتبط با اعتیاد کاهش یابد.
مطالعات نشان داد که اثرات 2-AG از طریق گیرنده کانابینوئیدی CB1 در ناحیه تگمنتال شکمی مغز اعمال می‌شود، این ناحیه نقشی کلیدی در سیستم پاداش و انگیزه ایفا می‌کند. همچنین، افزایش 2-AG موجب کاهش سیگنال‌دهی دوپامین، یکی از عناصر کلیدی در سیستم پاداش، شد.
داروهایی نظیر JZL184 هم‌اکنون در کارآزمایی‌های بالینی برای درمان اختلالات اضطرابی مورد بررسی قرار دارند. به گفته دکتر لی، این یافته‌ها می‌توانند به‌صورت سیستماتیک برای توسعه درمان‌های بالینی به کار گرفته شوند و در مدیریت اعتیاد و درد مفید واقع شوند. او تأکید کرد: «ما در حال کار جهت تبدیل این یافته‌ها به درمان‌هایی برای کمک به بیماران هستیم.»
