چگونه با نوجوانان از اعتیاد بگوییم

تاب آوری یعنی مهارت ها، خصوصیت ها و توانمندی هایی که فرد را قادر می سازد با سختی ها، مشکلات و چالش ها سازگار شده و بر رویدادهای استرس زا غلبه نماید. به عبارت دیگر، تاب آوری روشی برای موفق بودن و زندگی کردن در شرایط دشوار است. نوجوانان تاب آور، ویژگی هایی مانند این که واقعیت های زندگی را می پذیرند و از توانایی های چشمگیر برای تجزیه و تحلیل واقع بینانه و اتخاذ تصمیمات مناسب برخوردارند، آن ها مهارت حل مسائل پیش رویشان را دارند و از نظر فردی مستقلند و احساس ارزشمندی و کفایت اجتماعی می‌کنند، می توانند با دیگران همدلی و ارتباطی توأم با احترام متقابل برقرار کنند و ثبات هیجانی دارند.

آگاه سازی نوجوانان از اعتیاد

آگاه سازی نوجوان تأثیر به سزایی در کاهش گرایش او به مواد روانگردان و مخدر دارد به شرطی که به سن تقویمی، عقلی، حساسیت و ظرافت شخصیت آن ها توجه کنیم و از دادن درس اخلاق و بیش از حد بزرگ جلوه دادن مسأله خودداری کنیم. صحت اطلاعات ارائه شده، عدم انکار ابعاد مثبت و منفی مواد مخدر و سعی در تبدیل نصایح به درد دل های دوستانه از اهمیت زیادی برخوردار است. نوجوانان برای خود عقایدی دارند و دائماً سوال های متعددی به ذهنشان خطور می‌کند، بنابراین بهتر است والدین قبل از این‌که شروع به صحبت کنند با دقت تمام شنوای حرف های فرزندشان باشند، بعد از این که به صحبت های نوجوانمان گوش دادیم بسیار مناسب است تا با او صحبت کرده و او را از تجربیات شخصی خود آگاه کنیم. همچنین لازم است بر ممنوعیت مصرف مواد مخدر تأکید کنیم.

چگونه با نوجوانان از اعتیاد بگوییم

برنامه آموزشی برای پیشگیری از اعتیاد

در برنامه آموزشی که والدین برای نوجوانانشان در نظر می گیرند موارد زیر را باید مورد توجه قرار دهند.

  • اطلاعات ارائه شده باید از نظر علمی معتبر و قابل قبول بوده و نباید حس کنجکاوی نوجوانان را برای مصرف مواد مخدر برانگیزد.
  • محتوای برنامه آموزشی نباید نحوه به دست آوردن و مصرف مواد مخدر را آموزش دهد.
  • اطلاعات ارائه شده باید این پیام را منتقل کند که مصرف مواد مخدر برای همه مضر است، هیچ کس و هیچ گروهی از آسیب آن مصون نیست و باید حاوی پیام «عدم مصرف» باشد. مطالب آموزشی و نحوه ارائه آن ها باید با علایق و نیازهای نوجوانان منطبق باشند.
  • تقویت ارزش های مذهبی و پرورش باورهای دینی در نوجوانان و اولویت دادن به ارزش های اجتماعی به جای ارزش های فردی و شخصی مهم است.
  • ارزش دادن به حس مسئولیت فردی، در واقع کنترل خود در مقابل رفتارهای غیر قابل قبول اجتماعی.
  • از بین بردن این باور غلط که برخی از مواد مخدر اعتیاد آور نیست مانند حشیش.
  • مقابله با تفکر عادی بودن مصرف مواد مخدر.
  • آموزش مهارت های ارتباطی، توانایی اظهار نظر، توانایی مخالفت یا رد کردن و احساس مسئولیت در مقابل رفتارهای خود.
  • آموزش شیوه های مقابله و کنار آمدن با فشارهای مختلف زندگی، اضطراب، تنش های جسمی یا ذهنی ناشی از مشکلات، شکست ها و آسیب های اجتماعی.
  • آشنا کردن نوجوانان با موقعیت های اجتماعی که ممکن است آن ها را تحت فشار اجتماعی قرار دهد و ایجاد مهارت های شناختی لازم برای تشخیص این قبیل موقعیت های خطرناک و اجتناب از آن ها.
  • ارائه اطلاعاتی که باعث تصحیح برداشت های ذهنی نوجوانان از معیارهای اجتماعی حاکم بر مصرف مواد مخدر می شود.

ارتباط بیگانگی یا طرد شدگی با مصرف مواد مخدر

در برخی موارد مصرف مواد مخدر به وسیله نوجوانان، حاکی از احساس بیگانگی و در نتیجه گرایش درونی به دنیای شخصی است که به واسطه مصرف مواد مخدر حاصل می شود. بسیاری از نوجوانان با ناامیدی به زندگی می نگرند، این گونه نوجوانان در واکنش به تبعیض اقتصادی و اجتماعی و شرایط زندگی دشوار و بیماری جسمانی، هرگونه کوشش برای یافتن معنا و احساس هویت را به طور کلی کنار می گذارند و به سمت اعتیاد به مواد مخدر گرایش پیدا می‌کنند که در اصطلاح به «زندگی بی درد» پناه می برند. مصرف مواد مخدر ممکن است موجب غفلت و بی خبری یا گریز موقت از مشکلات یا حتی (در موارد مثبت) درک بهتر زیبایی های جهان شود، ولی نمی تواند باعث نیک بختی، خلاقیت واقعی یا مواجهه مؤثر با مشکلات زندگی شود.