متادون یک ماده مخدر مصنوعی است که برای تسکین دردهای متوسط تا شدید تجویز می‌شود. همچنین به طور معمول برای درمان اعتیاد به مواد افیونی، به ویژه هروئین، استفاده می‌شود. متادون با تأثیر بر همان گیرنده‌های مواد افیونی مانند مورفین و هروئین، به تثبیت بیماران کمک می‌کند و علائم ترک را به حداقل می‌رساند.
متادون دارویی قانونی است که احتمال وابستگی بالایی دارد. سوءاستفاده از آن می‌تواند به آسیب‌های شدید ذهنی و وابستگی جسمی منجر شود. اگرچه این دارو بحث‌برانگیز است و نگرانی‌هایی در مورد اعتیادآور بودن آن وجود دارد، اما از دهه 1970 برنامه‌های نگهداری متادون به طور پیوسته یکی از موثرترین روش‌ها برای درمان اعتیاد به هروئین بوده‌اند و هر ساله ده‌ها هزار نفر با آن درمان می‌شوند.
متادون به عنوان یک داروی کنترل شده برای مهار اعتیاد و کاهش هوس استفاده می‌شود. بیمارانی که متادون را در محیط سرپایی دریافت می‌کنند، باید هر روز به کلینیک مراجعه کنند تا دوز خود را دریافت کنند.
این ماده افیونی قوی دارای ویژگی‌های بالقوه اعتیادآور است. افرادی که برای غلبه بر اعتیاد به هروئین از متادون استفاده می‌کنند، به دلیل سابقه وابستگی به مواد افیونی، در معرض خطر بیشتری از سوءاستفاده قرار دارند. برخی از معتادان حتی متادون را به عنوان ماده انتخابی خود ترجیح می‌دهند. هر زمان که فردی بیش از دوز تجویز شده یا بدون نسخه از متادون استفاده کند، از آن سوءاستفاده می‌کند.
متادون همان اثرات سرخوشی هروئین یا مورفین را ایجاد نمی‌کند، زیرا برای جلوگیری از احساسات لذت‌بخش دیگر مواد افیونی طراحی شده است. اگر فردی که تحت درمان با متادون است، از هروئین استفاده کند، متادون اثرات سرخوشی هروئین و سایر مواد افیونی را مسدود می‌کند. با این حال، متادون برخی اثرات سرخوشی محدود دارد. برخی از عوارض جانبی متادون عبارتنداز:
در دوزهای بالا، متادون می‌تواند یک سرخوشی واقعی ایجاد کند. اثرات سرخوشی را می‌توان از طریق روش تجویز مانند استفاده داخل وریدی نیز افزایش داد.
متادون به عنوان یک ماده افیونی قوی، می‌تواند باعث اوردوز شود. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که فردی بیش از حد دارو مصرف کند، اغلب بدون نسخه یا فراتر از محدودیت‌های پزشکی. اوردوز یک وضعیت خطرناک است که نیاز به مراقبت پزشکی دارد، بنابراین تشخیص علائم آن مهم است. علائم مصرف بیش از حد متادون شامل موارد زیر است:
اعتیاد به متادون می‌تواند موضوعی تابو باشد، زیرا بسیاری از افراد در جامعه پزشکی این دارو را به عنوان یک کمک ضروری برای بهبودی معتادان به هروئین می‌دانند. اما مانند هر مخدر دیگری، اعتیاد به متادون نیز یک عارضه جانبی شایع است. این اعتیاد ممکن است به دلیل کاهش درد مصرف‌کننده ایجاد شود و با گذشت زمان و افزایش تحمل، مقدار بیشتری از دارو برای دستیابی به همان اثر مورد نیاز است.
اعتیاد به متادون می‌تواند افراد سالم و شاد را به نسخه‌های وابسته و افسرده خود تبدیل کند. دانستن علائم اعتیاد به متادون می‌تواند به شما یا عزیزانتان کمک کند تا کنترل زندگی را دوباره به دست آورید. برخی از نشانه‌های آشکار اعتیاد به متادون عبارتند از:
افزایش تحمل: وقتی مصرف‌کننده متادون نسبت به دارو تحمل پیدا می‌کند (یعنی برای دستیابی به همان اثرات قبلی به دوز بالاتری نیاز دارد)، ممکن است به آن اعتیاد پیدا کرده باشد. این معمولاً اولین نشانه است، اما به تنهایی همیشه یک شاخص قطعی نیست.
وجود علائم ترک: فردی که به طور مداوم متادون مصرف می‌کند، با قطع مصرف این دارو دچار علائم ترک ناخوشایندی می‌شود. این علائم شامل افسردگی، گرفتگی عضلات و بی‌خوابی می‌باشد.
در اولویت قرار دادن متادون: وقتی مصرف‌کننده، این دارو را به جای مسئولیت‌های اجتماعی و خانوادگی انتخاب می‌کند و مسئولیت‌ها در خانه، محل کار یا مدرسه را نادیده می‌گیرد، احتمالاً به آن اعتیاد پیدا کرده است.
متادون یک داروی تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی است و ترکیب آن با سایر داروهای مضعف مانند الکل و بنزودیازپین‌ها می‌تواند خطر عوارض منفی را به شدت افزایش دهد. برخی از افرادی که با اعتیاد به متادون دست و پنجه نرم می‌کنند، الکلی نیز هستند.
ترکیب متادون با الکل یا بنزودیازپین‌ها می‌تواند بسیار خطرناک باشد. این ترکیب‌ها ممکن است باعث کاهش شدید فشار خون، افسردگی تنفسی و حتی مرگ شوند. افرادی که به متادون اعتیاد دارند و همزمان الکل مصرف می‌کنند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. این ترکیب‌ها می‌توانند اثرات ضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی را تقویت کرده و منجر به عوارض جدی و حتی کشنده شوند.
استفاده از متادون همراه با داروهای گیاهی نیز می‌تواند خطرناک باشد. برخی از داروهای گیاهی مانند خار مریم ممکن است با متادون تداخل داشته و اثرات آن را تغییر دهند. این تداخل‌ها می‌توانند منجر به عوارض جانبی ناخواسته و خطرناک شوند. بنابراین، همیشه باید با پزشک یا متخصص داروسازی مشورت کرد و از ترکیب متادون با هر ماده دیگری خودداری کرد.
ترک متادون، مانند سایر مخدرها، می‌تواند بسیار دشوار باشد. اگرچه این دارو به اندازه هروئین اعتیادآور نیست، اما علائم ترک متادون می‌تواند به قدری شدید باشد که غلبه بر آن‌ها به تنهایی دشوار است. ترک متادون ممکن است شامل علائمی مانند اضطراب، بی‌قراری، تعریق، درد عضلانی و بی‌خوابی باشد.
این علائم می‌توانند بسیار شدید شوند و نیازمند حمایت پزشکی و روانی هستند. مراکز تخصصی ترک اعتیاد می‌توانند برنامه‌های درمانی جامعی را ارائه دهند که شامل مشاوره، داروهای کمکی و حمایت‌های روانی می‌شود. این مراکز به افراد کمک می‌کنند تا با علائم ترک مقابله کنند و بهبودی پایدار را تجربه کنند.
خوشبختانه، مراکز ترک در سراسر جهان وجود دارند که می‌توانند در این مسیر کمک کنند و به افراد در ترک اعتیاد یاری برسانند. اگر شما یا فردی که می‌شناسید به متادون یا هر ماده دیگری وابسته است، برای یافتن یک برنامه درمانی مناسب، همین امروز با یک ارائه‌دهنده درمان تماس بگیرید و مسیر بهبودی و درمان را آغاز کنید.
کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد دی با بیش از سه دهه سابقه درخشان در زمینه ترک انواع مواد مخدر، به صورت بیست و چهار ساعته پذیرای بیماران گرامی می‌باشد.
