سیگار کشیدن، در عین گستردگی، به شدت مرگبار است. با این حال، مکانیسمهای دقیق تأثیر دود سیگار بر بروز بیماریهای شدید تنفسی همچنان به طور کامل شناخته نشدهاند. این کمبود دانش به شکل قابل توجهی توسعه درمانهای مؤثر را محدود کرده است.
پژوهشگران استرالیایی دریافتهاند که مواد شیمیایی موجود در دود سیگار و سیگارهای الکترونیکی، عملکرد یک سلول ایمنی کلیدی در ریهها را مختل میکنند.
نتایج این تحقیق که در مجله پزشکی تجربی منتشر شده است، نشان میدهد این اختلالات باعث افزایش آسیبپذیری در برابر عفونتهای تنفسی شده و بیماریهای التهابی مرتبط با سیگار، از جمله بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)، را در افراد سیگاری و کسانی که در معرض دود دست دوم و سوم هستند، تشدید میکند.
سیگار کشیدن پاسخ سیستم ایمنی بدن به عفونت ها را مختل می کند و باعث التهاب در ریه ها میشود، که این امر میتواند به بیماری مزمن انسدادی ریه منجر شود یا آن را تشدید کند.
بیماری مزمن انسدادی ریه که سومین علت مرگ و میر در جهان است، بیماران را به طور خاص در برابر عفونتهای آنفولانزا آسیبپذیرتر میکند. این عفونتها نیز میتوانند با افزایش التهاب در راههای هوایی و تخریب بیشتر کیسههای هوایی ریه، وضعیت بیماری را وخیمتر کنند. در حال حاضر، درمان مؤثری برای بیماری مزمن انسدادی ریه وجود ندارد.
دکتر وائل عوض از مؤسسه اکتشاف زیستپزشکی دانشگاه موناش و نویسنده اصلی مطالعه جدید منتشر شده در JEM اظهار داشت: «تا به امروز، مکانیسمهای دخیل در اختلالات پاسخ ایمنی در افرادی که در معرض دود سیگار هستند و ارتباط این مکانیسمها با بیماریهای مرتبط با دود، مانند بیماری مزمن انسدادی ریه، همچنان ناشناخته باقی مانده است.»
در این مطالعه، پژوهشگران تأثیر دود سیگار بر سلولهای T ثابت مرتبط با مخاط (MAIT)، نوعی سلول ایمنی موجود در ریهها و سایر بافتهای بدن، را بررسی کردند. این سلولها نقش مهمی در مقابله با عفونتهای باکتریایی و ویروسی دارند و میتوانند به ایجاد التهاب یا ترمیم بافت کمک کنند.
سلولهای MAIT توسط پروتئینی به نام MR1 فعال میشوند که تقریباً در تمامی سلولهای بدن وجود دارد. MR1 قادر است مواد شیمیایی تولیدشده توسط باکتریها را شناسایی کرده و آنها را در سطح سلولهای آلوده ارائه دهد تا سلولهای MAIT را فعال کرده و پاسخ ایمنی را آغاز کند.
پروفسور فیرلی توضیح داد که، در حالی که از خطرات جدی سلامتی مرتبط با دود ناشی از سیگار، آتشسوزی، آشپزی، اگزوز خودروها و سوزاندن ضایعات آگاه هستیم، اطلاعات ما درباره چگونگی تأثیر اجزای خاص دود بر سیستم ایمنی و تأثیر آنها بر بخشهای مختلف بدن انسان همچنان به طور قابلتوجهی محدود است.
دکتر عوض اظهار داشت: «ما بر این باور بودیم که برخی از بیش از ۲۰,۰۰۰ ماده شیمیایی موجود در دود سیگار که توسط افراد سیگاری استنشاق میشود، ممکن است با MR1 تعامل داشته و فعالیت سلولهای MAIT در ریهها را تحت تأثیر قرار دهد.»
محققان با استفاده از مدلسازی کامپیوتری دریافتند که اجزای دود سیگار، مانند مشتقات بنزآلدئید، به پروتئین MR1 متصل میشوند و عملکرد سلولهای MAIT را کاهش میدهند. این مواد شیمیایی مانع از فعال شدن سلولهای MAIT توسط ترکیبات باکتریایی شده و موجب آسیب به عملکرد ایمنی میشوند.
بررسیها روی موشها نشان داد که قرار گرفتن طولانیمدت در معرض دود سیگار، توانایی سلولهای MAIT را در مقابله با عفونتها کاهش داده و آنها را بیشتر در معرض بیماری بیماری مزمن انسدادی ریه و عفونت آنفولانزا قرار میدهد.
به طور کلی، این پژوهش نشان میدهد که اجزای دود سیگار میتوانند به پروتئین MR1 متصل شوند و عملکرد سلولهای ایمنی محافظ به نام MAIT را کاهش دهند. دکتر عوض اظهار داشت که این امر باعث افزایش حساسیت به عفونتها و بدتر شدن پیشرفت بیماریهای ریوی میشود.
پژوهشگران اکنون قصد دارند به طور دقیقتر بررسی کنند که کدام مسیرهای سلولی MAIT تحت تأثیر دود سیگار قرار میگیرند تا راههای بهتری برای درمان بیماری مزمن انسدادی ریه و سایر بیماریهای ریوی پیدا کنند.