داروهای ضدافسردگی از جمله داروهای تجویزی هستند که برای درمان افسردگی مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه بر این، ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی ممکن است این داروها را برای درمان سایر بیماری‌ها نیز تجویز کنند. این داروها نخستین بار در دهه ۱۹۵۰ معرفی شدند و از آن زمان تاکنون، انواع مختلفی از آن‌ها توسعه یافته است.
افسردگی نوعی اختلال خلقی است که با احساس غم مداوم و کاهش علاقه به فعالیت‌هایی که پیش‌تر لذت‌بخش بودند همراه است. این وضعیت می‌تواند بر تفکر، حافظه، انگیزه، الگوی تغذیه و خواب فرد تأثیر بگذارد. انواع مختلفی از اختلالات افسردگی وجود دارد که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
داروهای ضدافسردگی یکی از روش‌های درمان افسردگی محسوب می‌شوند. اگرچه این داروها به کاهش علائم کمک می‌کنند، اما لزوماً علت اصلی افسردگی را برطرف نمی‌کنند. به همین دلیل، پزشکان اغلب در کنار مصرف دارو، روان‌درمانی را نیز توصیه می‌کنند.
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) مصرف داروهای ضدافسردگی را برای درمان برخی شرایط تأیید کرده است، از جمله:
علاوه بر این، پزشکان گاهی داروهای ضدافسردگی را برای درمان برخی شرایط دیگر نیز تجویز می‌کنند.
داروهای ضدافسردگی در چندین دسته مختلف قرار می‌گیرند که هرکدام مکانیسم اثر متفاوتی دارند. این دسته‌ها شامل:
مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs): رایج‌ترین و پرکاربردترین نوع داروهای ضدافسردگی که تجویز می‌شوند. این داروها شامل: فلوکستین (پروزاک)، سرترالین (زولافت)، پاروکستین (پاکسیل)، فلووکسامین (لووکس)، سیتالوپرام (سلکسا) و اسیتالوپرام (لکساپرو) هستند.
مهارکننده‌های بازجذب سروتونین-نوراپی‌نفرین (SNRIs): این داروها روی دو پیام‌رسان عصبی تأثیر می‌گذارند. این داروها شامل: دزونلافاکسین، دولوکستین، لوومیلناسیپران، میلناسیپران و ونلافاکسین هستند.
داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای (TCAs): یکی از نسل‌های قدیمی‌تر داروهای ضدافسردگی که معمولاً برای موارد مقاوم به درمان به دلیل عوارض جانبی بالاتر استفاده می‌شوند. داروهای ضد افسردگی TCA شامل: آمی تریپتیلین، آموکساپین، دزیپرامین (نورپرامین) داکسپین، ایمی پرامین (توفرانیل)، نورتریپتیلین، پروتریپتیلین و تریمیپرامین هستند.
داروهای ضدافسردگی غیرمعمول: شامل داروهایی با مکانیسم‌های مختلف که در هیچ یک از گروه‌های اصلی جای نمی‌گیرند.
تعدیل کننده‌های سروتونین: داروهایی که تأثیر آن‌ها بر سیستم سروتونین مغز متمرکز است.
مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs): یکی از قدیمی‌ترین انواع داروهای ضدافسردگی که با وجود اثربخشی بالا، معمولاً برای موارد مقاوم به درمان تجویز می‌شوند. مصرف این داروها مستلزم رعایت محدودیت‌های غذایی است تا از واکنش‌های فشار خون ناشی از تعامل با تیرامین (موجود در برخی مواد غذایی) جلوگیری شود.
آنتاگونیست‌های N-متیل-D-آسپارتات (NMDA): گروهی از داروها که روی گیرنده‌های خاص مغزی اثر می‌گذارند و در برخی موارد خاص استفاده می‌شوند.
داروهای ضدافسردگی با تأثیر بر نحوه استفاده مغز از برخی مواد شیمیایی، که به عنوان انتقال‌دهنده‌های عصبی شناخته می‌شوند، به تنظیم بهتر خلق‌وخو و رفتار کمک می‌کنند. این داروها به‌طور خاص بر عملکرد سروتونین، نوراپی‌نفرین و در برخی موارد دوپامین اثر می‌گذارند. هر دسته از داروهای ضدافسردگی این کار را به شیوه‌ای متفاوت انجام می‌دهد.
علاوه بر این، تحقیقات نشان داده است که این داروها انعطاف‌پذیری عصبی را افزایش می‌دهند، فرآیندی که در آن مغز با تقویت یا تضعیف ارتباط بین سلول‌های عصبی (نورون‌ها) می‌تواند ساختار خود را تغییر دهد.
داروهای ضدافسردگی معمولاً به صورت قرص عرضه می‌شوند که باید همراه با مایعاتی مانند آب بلعیده شوند. در ابتدای درمان، پزشک معمولاً کمترین دوز مؤثر را برای بهبود علائم شما تجویز می‌کند و در صورت نیاز، به مرور زمان میزان آن را تنظیم خواهد کرد. لازم است بدانید که تأثیر این داروها ممکن است چند هفته طول بکشد تا احساس شود.
معمولاً مصرف دارو حداقل شش ماه پس از بهبود علائم ادامه می‌یابد. در مواردی که افسردگی فرد مزمن، عودکننده یا شدید باشد، پزشک ممکن است مصرف طولانی‌مدت دارو را توصیه کند.
داروهای ضدافسردگی یکی از مؤثرترین گزینه‌ها برای کاهش علائم افسردگی محسوب می‌شوند، اما میزان تأثیر آن‌ها در افراد مختلف متفاوت است. تحقیقات نشان می‌دهد که شدت افسردگی نقش مهمی در میزان اثربخشی این داروها دارد؛ به‌طور کلی، هرچه افسردگی شدیدتر باشد، داروهای ضدافسردگی تأثیر بیشتری خواهند داشت. این داروها معمولاً در موارد متوسط، شدید و مزمن مؤثر هستند، اما در افسردگی خفیف چندان تأثیرگذار نیستند.
همچنین، نباید فراموش کرد که روان‌درمانی بخش مهمی از درمان افسردگی است. ترکیب روان‌درمانی و دارودرمانی اغلب بهترین نتیجه را در بهبود علائم ایجاد می‌کند.
هر دسته از داروهای ضدافسردگی و حتی هر برند خاص ممکن است عوارض جانبی متفاوتی داشته باشد. بنابراین، مشورت با پزشک یا داروساز درباره عوارض احتمالی دارویی که مصرف می‌کنید یا قصد مصرف آن را دارید، ضروری است. به‌طور کلی، برخی از عوارض جانبی رایج این داروها شامل موارد زیر است:
در بیشتر موارد، این عوارض خفیف بوده و با گذشت زمان کاهش می‌یابند. با این حال، اگر عوارض ناخوشایند یا طولانی‌مدتی را تجربه کردید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است لازم باشد دوز دارو تنظیم شود یا گزینه دیگری برای درمان در نظر گرفته شود.
مصرف داروهای ضدافسردگی ممکن است با برخی عوارض همراه باشد، از جمله:
علاوه بر این، مصرف مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) با افزایش نسبی خطر خونریزی دستگاه گوارش فوقانی همراه است. این خطر در صورت مصرف هم‌زمان با داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. بنابراین، مهم است که درباره این موضوع با پزشک خود مشورت کنید.
