کاپتاگون برای اولین بار در سال ۱۹۶۱ در آلمان ساخته شد. نام شیمیایی اصلی آن فنتیلین است. این دارو عمدتاً به عنوان جایگزینی برای داروهای مبتنی بر آمفتامین و معمولاً برای درمان ADHD استفاده می‌شد. فنتیلین پس از مصرف در بدن به دو ماده محرک جداگانه، آمفتامین و تئوفیلین، تجزیه می‌شود که هر دو به عنوان محرک عمل می‌کنند.
مزیت اصلی این دارو این بود که فشار خون را به اندازه داروهای استاندارد آمفتامینی افزایش نمی‌داد و احتمال سوءمصرف آن کمتر بود. با این حال، هرگز تاییدیه FDA را دریافت نکرد. در سال ۱۹۸۱ در ایالات متحده به عنوان داروی کنترل‌شده طبقه‌بندی شد و در سال ۱۹۸۶ در کنوانسیون مواد روانگردان سازمان ملل متحد قرار گرفت.
به این ترتیب، بیشتر تولید آن برای استفاده پزشکی متوقف شد. تا سال ۲۰۰۹ پذیرفته شد که قرص‌های کاپتاگون دیگر در هیچ کجا تولید نمی‌شوند و ذخایر آن در اکثر کشورهای جهان تقریباً تمام شده است.
امروزه، به وضوح می‌توان گفت که قرص‌های کاپتاگون به‌طور غیرقانونی تولید می‌شوند. تجزیه و تحلیل مواد مخدر کشف شده این امر را تایید می‌کند. اکثر گزارش‌ها، آمفتامین را به عنوان جزء اصلی این قرص شناسایی می‌کنند و متامفتامین، کافئین، افدرین و پاراستامول نیز در آن‌ها یافت شده‌اند.
در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ در اروپا، استفاده از آمفتامین بسیار رایج بود و اغلب به عنوان کوکائین فقرا شناخته می‌شد. تولید آن آسان و بسیار ارزان بود، به طوری که حتی فقیرترین جوامع نیز به آن دسترسی داشتند. در خاورمیانه، سوریه به یکی از اصلی‌ترین تولیدکنندگان غیرقانونی کاپتاگون تقلبی تبدیل شده است. این کشور مسئول تولید میلیاردها قرص است و بازارهای کشورهای اطراف را پر می‌کند.
کاپتاگون به عنوان یکی از مواد مخدر پرطرفدار در خاورمیانه شناخته می‌شود و به دلیل اثرات تحریک‌کننده و افزایش تمرکز، در میان جنگجویان و افراد درگیر در درگیری‌های نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، تولید و قاچاق کاپتاگون به عنوان یک منبع درآمد برای گروه‌های جنایتکار و تروریستی در منطقه شناخته شده است.
اثرات کاپتاگون بر سیستم عصبی مشابه آمفتامین است. محرک‌ها به طور کلی سیستم عصبی مرکزی را تسریع می‌کنند و باعث آزاد شدن دوپامین در مغز می‌شوند. افرادی که این دارو را مصرف می‌کنند، تغییرات قابل توجهی در رفتار خود مشاهده خواهند کرد.
به عنوان یک محرک روانی، کاپتاگون انرژی بیشتری به کاربر می‌دهند و اغلب برای بیدار ماندن استفاده می‌شوند. ممکن است احساس هوشیاری و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید. گزارش شده است که کاربران احساس سرخوشی و هیجان می‌کنند. آن‌ها می‌توانند تا دیروقت بیدار بمانند، اشتهایشان کاهش می‌یابد و اغلب بسیار پرحرف و متمرکز هستند.
البته، نمونه‌های دیگری از تغییرات نیز وجود دارد که می‌تواند پیامدهای جدی به همراه داشته باشد، به ویژه اگر مصرف کنندگان آن را در دوزهای بالا یا برای مدت طولانی مصرف کنند. کاربران غالباً درگیر رفتارهای وسواسی می‌شوند. همچنین، اثرات بالقوه دراز مدت سوءمصرف مواد شامل اعتیاد و مشکلات مزمن جسمی، روانی و عاطفی است که نیاز به درمان پزشکی دارند.
در مقایسه با سایر محرک‌ها مانند آمفتامین‌ها و کوکائین، اثرات کاپتاگون طولانی‌تر و شدیدتر است. ترکیب آن از آمفتامین و تئوفیلین باعث ایجاد یک اثر منحصر به فرد می‌شود که هم از نظر ذهنی تحریک‌کننده و هم از نظر جسمی انرژی‌زا است. اما این بدان معناست که پتانسیل سوءاستفاده و وابستگی به طور قابل توجهی بیشتر است و علائم ترک آن نیز شدیدتر می‌باشد.
عوارض جانبی کوتاه‌مدت مصرف کاپتاگون عبارتنداز:
عوارض جانبی بلندمدت مصرف کاپتاگون شامل موارد زیر است:
سوءاستفاده از کاپتاگون خطرات سلامتی مهمی دارد و به مشکلات گسترده اعتیاد، به ویژه در خاورمیانه، دامن می‌زند. شناخت علائم سوءاستفاده و آگاهی از گزینه‌های درمانی موجود، گام‌های اساسی در مقابله با این مسئله است. با افزایش آگاهی و ترویج درمان مؤثر، می‌توانیم تأثیرات مخرب سوءاستفاده از کاپتاگون بر افراد و جوامع را کاهش دهیم.
پیشگیری و درمان اعتیاد به کاپتاگون نیازمند رویکردی جامع و شخصی است. تشخیص زودهنگام علائم سوءمصرف کاپتاگون می‌تواند منجر به مداخله سریع‌تر و نتایج بهتر شود. درمان با فرآیند سم‌زدایی آغاز می‌شود که باید تحت نظارت پزشکی باشد.توانبخشی بستری و برنامه‌های سرپایی برای درمان ارائه می‌شوند.
حمایت خانواده نیز در این فرآین بسیار مهم است و خانواده‌درمانی به خانواده‌ها در حمایت از بهبودی عزیزشان کمک می‌کند. علاوه بر آین موارد، مراقبت‌های پس از درمان و پیشگیری از عود، از مؤلفه‌های حیاتی درمان موفق هستند.
